De nieuwe kiosk: zo ziet het proces eruit

Sint-Oedenrode - Eerder schreven we al over het vrijgekomen ontwerp van de nieuwe kiosk. Dit leverde verdeelde reacties op, waarvan de meeste negatief. Reden genoeg om nog eens te vragen naar het voortraject, de voortgang en de volgende stappen met betrekking tot de kiosk. Eén ding is zeker: er is niet over één nacht ijs gegaan.

Door: Mees van Dijk

“De eerste schets ging puur om de vorm: Wat blijft er over als je de kiosk helemaal uitkleedt? Op basis van onder andere deze vraag heeft de kunstenaar een ontwerp gemaakt dat teruggrijpt op de essentie van een kiosk”, vertelt Dirk Lammers, centrummanager van Sint-Oedenrode. “De afbeelding die bij het artikel in DeMooiRooiKrant stond, is een eigen leven gaan leiden. Sommigen denken bijvoorbeeld dat het een kiosk van roestig staal wordt. En als je de afbeelding zonder context ziet, kan ik me dat voorstellen. Maar dat is dus niet zo.”

Het betreft een schets en die dient als basis. Hiermee gaat de ontwerper verder en later wordt het voorlopige ontwerp gepresenteerd. “De monumentencommissie toetst of het past binnen het beschermd stads- en dorpsgezicht”, aldus Lammers. “We hebben in een eerder stadium iedereen de kans gegeven om een mening te geven. De gemeente heeft informatie opgehaald. Zo is bijvoorbeeld gevraagd aan de bevolking aan welke criteria het ontwerp moet voldoen.”

Voortraject
Na de enquête, die onder de bevolking is gehouden, en na de Maand van de Markt en de uitwerking daarvan is maanden later een selectiecommissie in het leven geroepen. Die bestaat uit vertegenwoordigers van de volgende betrokken partijen: Kunststichting Meierijstad, Roois Cultureel Erfgoed, Natuurlijk! Sint-Oedenrode, de marktontwerpers en een vertegenwoordiger van woonachtigen en ondernemers aan de Markt. Zij beslissen aan de hand van de eerder opgestelde randvoorwaarden. Het is dus belangrijk om te weten wat de randvoorwaarden zijn en hoe deze tot stand zijn gekomen. We vroegen het aan de gemeente.

In september 2020 werden ideeën opgehaald voor de herinrichting van de Markt. Hierbij konden inwoners hun wensen delen. Deze werden verzameld door onder andere een ontwerpkrant, een ideeënkar, bierviltjes in de horeca, ansichtkaarten, ingezonden brieven, een debatavond, themasessies en via social media. Eén ding werd het vaakst genoemd, zo zegt een woordvoerder van de gemeente: een kiosk moet blijven. “Tegelijkertijd was er veel commentaar. Hij zou moeten worden verbouwd, verplaatst, toegankelijk moeten worden gemaakt of een andere functie krijgen”, aldus de woordvoerder.

De gemeente stelde twee vragen op en daaruit kwamen 137 reacties. Een vraag ging over de vorm van de kiosk, met twee keuzes: 1. De huidige kiosk moet blijven, maar met aanpassingen. 2. De kiosk moet een nieuwe vorm krijgen. De helft koos voor het behoud van de huidige kiosk, de andere helft voor een nieuwe vorm. De tweede vraag ging over de plek van de kiosk. 73% koos voor het behoud van de huidige locatie.

Randvoorwaarden en commissie
Aan de hand van deze resultaten, in combinatie met de eerder verzamelde meningen, stelde de gemeente de randvoorwaarden op:
- Positie: Maximaal 5 meter verplaatsen van de huidige positie
- Functionaliteit: De kiosk moet voor iedereen toegankelijk en multifunctioneel zijn.
- Alzijdigheid: De kiosk heeft geen duidelijke achterkant.
- Beschermd dorpsgezicht: De kiosk moet een oog voor de historie blijven en er mag geen afbreuk plaatsvinden aan het beeld van gebouwen.
- Onderhoud: De nieuwe kiosk wordt duurzaam en robuust ontworpen.
- Kosten: De uitvoering dient te passen binnen het richtbudget van 150.000 euro.

“Met deze randvoorwaarden is een selectiecommissie samengesteld die een oproep heeft gedaan aan kunstenaars om met een ontwerp te komen”, voegt Lammers toe. “Er is toen een longlist opgesteld en deze is door de selectiecommissie teruggebracht tot een shortlist van vijf kunstenaars die voldoen aan bovengenoemde criteria.” Zij mochten hun plan pitchen voor de selectiecommissie. Uiteindelijk werd kunstenaar Lucas Lenglet unaniem gekozen.

Reacties
De reacties op de eerste schets waren verdeeld. “Ik zag twee verschillende soorten reacties”, aldus Lammers. “De eerste is dat er niet wordt geluisterd naar de inwoners. Daar ben ik het pertinent niet mee eens, want er is een uitgebreid proces aan vooraf gegaan. Een ander signaal zegt ‘Ik vind het niet mooi.’ Dat mag, want het is een kwestie van smaak. Welk ontwerp er ook wordt gekozen er zullen altijd mensen zijn die teleurgesteld worden. Je doet het simpelweg bij dit soort processen nooit voor iedereen goed.”