Plasklachten bij mannen
Gezondheid Gezondheid-Veel mannen krijgen op oudere leeftijd problemen met plassen, zoals vaker plassen, een zwakkere straal en nadruppelen
-Vaak wordt de prostaat groter op oudere leeftijd
-Deze verandering is meestal goedaardig en heeft niets met kanker te maken.
-Testen op prostaatkanker kan beginnen met voelen naar de prostaat door de huisarts en de PSA-test in het bloed. Dit heeft voor- en nadelen.
-Een verhoogd PSA betekent niet dat u kanker heeft. Het neemt ook toe op oudere leeftijd, bij een ontsteking of goedaardige prostaatvergroting.
Veel mannen hebben plasklachten. Van alle mannen die ouder zijn dan 40 jaar heeft bijna een kwart matige tot ernstige plasklachten. Met de jaren kunnen deze erger worden.
De klachten die hierbij horen zijn overdag en ’s nachts vaker plassen, de plas komt moeilijk op gang of de straal is zwakker. Ook kan er sprake zijn van nadruppelen en lukt het minder goed om helemaal uit te plassen.
De oorzaak van plasklachten bij mannen is vaak niet duidelijk. De vergroting van de prostaat is vaak niet de oorzaak van de plasklachten. Dat werd vroeger wel gedacht. Bij plasklachten spelen zowel de rekbaarheid van de spieren van de blaas, de plasbuis en de spanning van de bekkenbodemspieren een rol. Ook bepaalde medicatie, zoals medicatie tegen een depressie, tegen de ziekte van Parkinson of medicijnen tegen een hoge bloeddruk. Ook obstipatie en een blaasontsteking kunnen plasklachten veroorzaken. Bij deze laatste oorzaak heeft u vaak ook pijn bij het plassen.
De prostaat is een klier zo groot als een kastanje en zit onder de blaas. De prostaat maakt prostaatvocht, als een man klaarkomt (zaadlozing), komt het prostaatvocht met de zaadcellen door de plasbuis naar buiten. Deze plasbuis loopt vanuit de blaas door de prostaat, naar de penis. Meestal wordt de prostaat groter op oudere leeftijd. Deze verandering is in de meeste gevallen goedaardig en heeft niets met kanker te maken.
Veel mannen denken dat plasklachten met prostaatkanker te maken hebben. De angst voor prostaatkanker is dan ook vaak de reden om naar de huisarts te gaan. Als u naar de huisarts gaat met plasklachten, zal uw huisarts uw prostaat onderzoeken. Met een vinger wordt via de anus naar de grootte en het oppervlak gevoeld. Ook kan er een reden zijn om uw urine te laten onderzoeken en kan de huisarts vragen een plasdagboek in te vullen. Er moet dan 24 uur worden bijgehouden hoe vaak en hoeveel iemand plast.
Testen op prostaatkanker heeft voor- en nadelen. Een PSA (prostaat specifiek antigeen)-test in het bloed geeft namelijk geen zekerheid of u wel of geen prostaatkanker heeft. Een verhoogd PSA kan op prostaatkanker wijzen, maar kan ook andere oorzaken hebben. Het PSA neemt toe als u ouder wordt, bij een ontsteking van de prostaat en bij een goedaardige vergroting van de prostaat. Bovendien kan er bij een laag PSA toch sprake zijn van prostaatkanker, omdat heel soms de PSA niet verhoogd is bij kanker. De meeste mannen met prostaatkanker merken niet dat ze het hebben. Plasklachten zijn geen teken van prostaatkanker en de kans op prostaatkanker is bij klachten niet verhoogd. Botpijnen (bijvoorbeeld in de heup of rug) zijn vaak het eerste wat iemand van prostaatkanker merkt, dit komt dan doordat de kankercellen ook in de botten zijn gaan zitten.
Indien het onderzoek van de prostaat en/of het PSA afwijkend is, wil dit nog steeds niet zeggen dat er sprake is van prostaatkanker. Voor verder onderzoek zal de huisarts u dan naar het ziekenhuis verwijzen, zoals bijvoorbeeld een echo of MRI-scan. Soms moeten er ook biopten (hapjes) van de prostaat worden genomen. Dan is er pas definitief zekerheid.
Behandeling van prostaatkanker vindt altijd plaats in het ziekenhuis, bij de uroloog. Andere oorzaken van plasklachten, zo ook een goedaardig vergrootte prostaat, kunnen vaak bij de huisarts behandeld worden. Bijvoorbeeld met medicatie zoals Tamsulosine, om de spieren in de plasbuis en prostaat te ontspannen, waardoor er een betere urinestroom komt. Dit kan een positief effect hebben op de plasklachten en een operatie om de prostaat te verkleinen uitstellen.
Maak een afspraak bij uw huisarts als uw plasklachten toenemen of heel erg hinderlijk zijn. Dan kunt u uw klachten bespreken en samen beslissen wat u eraan kunt doen. Meer informatie over plasklachten bij mannen en de keuzehulp: testen op prostaatkanker, kunt u vinden op www.thuisarts.nl.
