De stem van Erdal Balci
CultuurSint-Oedenrode - Alweer is Roois Kultuur Kontakt erin geslaagd om het publiek een interessante schrijver voor te schotelen. Op 12 april kwam Erdal Balci naar de knoptoren, de schrijver van Turkse afkomst die verrassend genoeg ook mooi en heel weemoedig bleek te kunnen zingen.
Door: Ineke Bekkers
De man pakt zijn gitaar en zingt met gesloten ogen een weemoedig lied. Een Armeense melodie die hem veel doet, zal hij later toelichten. De verhalen die hij wil vertellen, als journalist, als schrijver van columns voor de Volkskrant en boeken, stemmen ook niet heel vrolijk. Zijn lezing – Erdal Balci blijkt inderdaad veel van papier voor te lezen – begint hij met de uitspraak dat hij tegen ‘verbinding’ is. Dat woord wordt overal gebruikt, maar wat in werkelijkheid gebeurt is dat groepen mensen naast elkaar blijven leven. We willen niet weten wat de ander denkt. En we durven niet meer kritisch naar elkaar te zijn. Groepen mensen met verschillende culturen die naast elkaar leven, daar weet hij veel van. En van hun problemen. Nadat hij de eerste tien jaar in het oostelijk deel van Turkije is opgegroeid wordt het gezin naar Utrecht gehaald, waar vader al enkele jaren werkt. Wat Erdal en zeker ook zijn moeder zien als verhuizen naar een vrijheidsparadijs, blijkt precies het tegenovergestelde te zijn. Een gevangenis. De Turkse gemeenschap in Utrecht legt het gezin strenge regels op waaraan niemand kan ontsnappen. Erdal moet als 12-jarige naar de Koranschool, het alternatief voor hem is eenzaamheid. Hij wordt in Utrecht diepongelukkig. Er gebeuren in die tijd veel verschrikkelijke dingen met hem, zijn vrienden en familie. Deze ‘Gevangenisjaren’ zijn beschreven door Erdal Balci en het boek heeft ook in Nederland veel ogen geopend. Nu nog verbazen mensen zich hoe het kon gebeuren dat deze gezinnen van gastarbeiders zo in hun eigen bubbel bleven. Hoe Erdal uiteindelijk heeft kunnen overleven is te danken aan zijn talent om te schrijven. Zo kon hij zijn verhalen in de wereld brengen. En door later ook terug te gaan naar Turkije kreeg hij nieuwe inzichten, kon hij afstand nemen en een balans vinden tussen de culturen. Uit de vragen na de pauze blijkt bezorgdheid over het sombere beeld dat Erdal Balci voor de toekomst schetst. De schrijver heeft het over een stille revolutie die zich in onze wereld voltrekt. Van idealisme is weinig sprake, de overheid en het grootkapitaal kiezen voor kortetermijnoplossingen. De wereld wordt conservatiever en steeds opnieuw worden mensen daardoor in hun vrijheid beknot. De kwetsbaren zijn het slachtoffer. Er is onverschilligheid. Veroordelende ogen richten veel schade aan bij mensen. We moeten af van het denken in minderheden. Is er dan helemaal geen reden tot optimisme? Een oplossing? De schrijver pleit voor verlichting. De mens moet bedenken hoe we tot een wedergeboorte kunnen komen. Door ‘Verlichters’ te lezen kun je wijze lessen leren en ga je nadenken over wat vrijheid echt betekent. Erdal Balci hoopt daaraan bij te dragen door te blijven schrijven en zeker in de toekomst ook op die manier zijn stem te laten horen.
