Martinuskerkhof een Rijksmonument

Sint-Oedenrode - Het Martinuskerkhof in het centrum is bij veel inwoners van Sint-Oedenrode bekend. Zelfs geldt dit ook buiten Sint-Oedenrode. Vaak zijn er over het kerkhof positieve reacties te horen. Zoals over het nauwkeurige onderhoud, de natuurlijke omgeving met de parkachtige structuur, zomaar midden in het centrum van ons dorp.

Wat mogelijk bij velen niet bekend zal zijn, is dat het kerkhof als geheel reeds geruime tijd een rijksmonument is. Een rijksmonument brengt verplichtingen met zich mee. Deze verplichtingen hebben tot doel de instandhouding te waarborgen van de historische elementen en de natuurlijke en parkachtige omgeving.

Een van de verplichtingen is het handhaven van de diverse historische graven en grafmonumenten. In overleg met de heemkunde kring De Oude Vrijheid zijn historische graven aangemerkt als monument. De meeste van deze graven liggen links en rechts van de Calvarieberg en langs de hoofdpaden. Een werkgroep van de Vereniging De Terebinth heeft geadviseerd over de kwaliteit en de technische instandhouding van de monumentale graven. De Terebinth is een adviesorgaan op het gebied van kerkhoven, dat door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed wordt aanbevolen.

Wellicht is onbekend dat hergebruik van de als monument aangewezen graven mogelijk is. Onder hergebruik wordt verstaan een nieuwe begraving op de plek van het monument, met handhaving van de monumentale grafsteen. Dit is een uitstekende manier om het monumentale karakter te handhaven. De werkgroep kerkhofbeheer streeft ernaar om het hergebruik te stimuleren en te bevorderen. Een andere manier van hergebruik is het adopteren van een monumentaal graf. Bij adoptie is een begraving niet direct aan de orde. Uit ideële overwegingen kan hiervoor worden gekozen.

Het opnieuw gebruiken van een als monument benoemd graf roept vanzelfsprekend een aantal vragen op. Zoals: Welke mogelijkheden zijn er? Brengt hergebruik beperkingen met zich mee? Zijn er bijzondere verplichtingen? Inzicht in de financiële consequenties is eveneens van belang. Globaal is te stellen dat het hergebruik geen beperkingen met zich brengt. Veelal bestaan de uit te voeren werkzaamheden uit schoonmaken, het (waar nodig) vervangen van versleten delen door dezelfde materialen en het aanbrengen van een naamplaat. Dit werk vindt gewoonlijk plaats na een begraving, omdat dan de grafzerk toch gedemonteerd moet worden. De ervaring tot nu toe is dat hergebruik in kosten niet afwijkt van de plaatsing van een nieuw grafmonument.

Mogelijk is door het lezen van het bovenvermelde uw interesse gewekt. Leden van de werkgroep kerkhofbeheer zijn graag bereid u verder te informeren of met u een concreet geval uit te werken. Belangrijk is dat het mooie kerkhof in het Centrum in een goede staat blijft en de historie hiervan wordt doorgegeven aan volgende generaties. U bent van harte uitgenodigd. Werkgroep kerkhofbeheer H. Martinuskerk (Centrum) Sint-Oedenrode.

Rien Rijkers (tel. 475489); Theo Jansen (tel. 06-38896151);