Remember september

Sint-Oedenrode - Woensdag 18 september 2019, achter het gilde volgt een lange stoet naar de begraafplaats. Op het kerkhof liggen 26 militairen begraven. Tweeëntwintig van hen zijn Britse soldaten, een Nederlandse militair, twee burgerslachtoffers en twee onbekenden. Bij de graven heet Peter de Koning, voorzitter van de Oranjevereniging, iedereen welkom en memoreert dat de  jongens die voor onze vrijheid hun leven offerden, vaak nog maar pas 18 jaar waren.  Soms wisten ze niet eens voor wie en waarom ze in deze hel terecht gekomen waren. Burgemeester Van Rooij vertelt in zijn toespraak  hoe bijzonder het is dat anderen voor onze vrijheid vochten. 'We zijn trots op al die mensen en vooral ook heel dankbaar. Vrij mens te kunnen zijn, is een groot goed. Laten we dat waarmaken door ondanks verschillen tussen mensen, zorgvuldig te zijn in onze benadering van elkaar, laten we tonen dat iedereen welkom is. Dat zijn we aan onze bevrijders en aan elkaar verplicht.'
Op de doedelzak horen we een muzikaal intermezzo en ik zie hoe George Avery het ritme meetikt. Daarna lezen vijf kinderen van de Odaschool een gedicht voor dat ze zelf hebben geschreven. Loek van Schijndel zegt in het zijne dat hij verhalen kent van zijn opa en oma over die nare oorlogsjaren. Isa Rijkers refereert in haar gedicht aan wat er met de Joden is gebeurd: Wat ging er gebeuren achter die enge deuren? Kira van Heeswijk is blij dat er door de bevrijding een einde kwam aan Hitlers leiding. Tim Heijckman gedenkt 30 miljoen slachtoffers. En Julie Stumpf zegt: Let's not forget that terrible war. De kinderen plaatsen foto's bovenop alle graven. Daarmee hebben de jongens die daar liggen een gezicht gekregen.
De eerste krans wordt gelegd door de burgemeester. De broer en schoonzus van de gesneuvelde Raymond Adams leggen een krans van poppies, het Engelse symbool van de slagvelden, op zijn graf. En ook poppies worden gelegd door Britse leden van de Prinses Irene brigade. Het greep iedereen naar de keel toen ook George Avery zijn krans plaatste. 'We will remember them,' klonk het na de Last Post, waarna we een minuut stilte in acht namen.
Als blijvende herinnering aan allen die hier liggen werd een gedenkplaat voor de gesneuvelden onthuld door de heer Kleine en de broer van Raymond Adams. Zo weten we wie hier liggen, want een steen is maar een steen, nu kennen we hun gezichten. Karlijn en Lana uit groep 7, die ik over deze indrukwekkende herdenking sprak: 'Deze soldaten verdienen het om herdacht te worden.'

door: Emmy van Haastrecht