Afbeelding

Beeldenstorm en de gevolgen

Algemeen

Sint-Oedenrode - Heemkundige kring De Oude Vrijheid te Sint-Oedenrode houdt op woensdag 19 september om 20.00 uur in de Gouden Leeuw aan de Markt in Sint-Oedenrode een lezing over de beeldenstorm en de gevolgen daarvan voor Brabant.

De inleiding wordt verzorgd door de heer Sander Wassing. De heer Wassing is freelance historicus en conservator van het Historisch Museum in Hazerswoude.  Hij heeft regelmatig lezingen verzorgd voor het Regionaal Historisch Centrum Eindhoven en de Kring Vrienden van 's-Hertogenbosch.
Gedurende de zomer van 1566 stegen sociale, religieuze en economische spanningen in de Nederlanden tot een kookpunt. 'Grote Geus' Hendrik van Brederode wierp zich op als spreekbuis van de onvrede en stelde zich aan het hoofd van het Verbond der Edelen. Het beroemd geworden Smeekschrift werd door honderden edelen ondertekend.
Ballingen die om geloofsredenen de Nederlanden waren ontvlucht keerden vanaf april 1566 terug. Predikanten voelden zich zeker genoeg om in het openbaar hun anti-roomse ideeën te uiten. Eind juli 1566 vond er nabij het dorp Engelen een hagenpreek plaats waar duizenden Bosschenaren op afkwamen. De schout en het stadsbestuur waren niet bij machte hier iets tegen te doen. Evenmin kon men iets beginnen tegen het fenomeen dat zich vanaf augustus 1566 overal in de Nederlanden voltrok. De Beeldenstorm verspreidde zich razendsnel door het land en het Spaans-Habsburgse bewind in Brussel wankelde op haar grondvesten. Op de dag dat de Beeldenstorm begon, op 10 augustus 1566, werd een hagenprediker 's-Hertogenbosch binnengebracht onder begeleiding van een gewapende escorte. Het bleek een voorbode van de Beeldenstorm die twaalf dagen later begon in de Sint-Janskathedraal en daags daarna oversloeg naar de kloosters in de omgeving.
Een antwoord van koning Filips II op deze oproeren kon niet uitblijven: hij stuurde zijn belangrijkste generaal, de hertog van Alva, met een leger om orde op zaken te stellen. Eenmaal aangekomen in Brussel stelde Alva een speciale rechtbank samen om de beeldenstormers op te sporen en te bestraffen: de Raad van Beroerten. Bekende slachtoffers van deze Raad van Beroerten waren de graven van Egmond en Hoorne. Zij werden op de Grote Markt van Brussel onthoofd. Aanvankelijk had het hertogdom Brabant een tijdlang de politieke leiding van de opstand tegen het Habsburgse gezag, maar steeds meer verschoof het centrum van de opstand naar Holland. Trof Alva's harde hand ook inwoners van Sint-Oedenrode? Tijdens de lezing wordt uitgebreid stilgestaan bij deze en andere mogelijke vragen.