WeetWeerWatWeetje: de A50, de Rooise toegang tot het snelwegennet

Sint-Oedenrode – Het is inmiddels zo gewoon dat we er niet meer bij stil staan. Als we met de auto richting het noorden, het zuiden of het oosten willen, dan is de A50 vaak het vertrekpunt. Toch is de A50 nog maar net iets meer dan twintig jaar onderdeel van de Rooise mobiliteit. Maar de A50 is veel ouder dan die twintig jaar dat we deze weg in Rooi kennen, we kijken in dit WeetWeerWatWeetje eens naar ‘onze’ snelweg.

De A50 begint met hectometer 93,6 bij het knooppunt Ekkerswijer tussen Best en Eindhoven. 145,9 kilometer verder naar het noorden, bij knooppunt Hattemerbroek staat hectometerpaaltje 239,5 dat aangeeft dat de A50 daar verder gaat als N50 richting Kampen. Over deze afstand kent de A50 negen knooppunten met respectievelijk de A2, A59, A326, A73, A15, A12 (2x), A1 en A28. Naast de af- en toerit 9 (Sint-Oedenrode) zijn er nog tweeëntwintig andere af- en toeritten. Verder steekt de A50 de drie grote rivieren Maas, Waal en Rijn over.

De geschiedenis van de A50
Het oudste stukje van de huidige A50 werd in 1957 aangelegd, namelijk van het huidige knooppunt Grijsoord naar wat nu het knooppunt Waterberg is. Toch wist toen nog geen enkele automobilist die over dat zeven kilometer lange stuk A12 reed, dat dit een deel van de huidige A50 zou worden. Deze zeven kilometer zijn nu het enige stukje A50 dat twee wegnummers heeft namelijk A12 en A50.

Pas in de jaren ’70 van de vorige eeuw werden de eerste volwaardige delen van de nu druk gebruikte noord-zuid verbinding aangelegd tussen Hattemerbroek en ‘s-Hertogenbosch. Ja, ’s-Hertogenbosch en niet Eindhoven, daarover later meer. Daarbij moet opgemerkt worden dat tussen Rosmalen en Geffen en tussen Arnhem en Hoenderloo geen sprake was van een snelweg, maar van een autoweg, de N50. Pas aan het einde van de jaren ’80 werd de toen wegens files beruchte N50 tussen Hoenderloo en Arnhem omgebouwd tot snelweg.

Aan het einde van de jaren ’90 kregen de plannen om de A50 van Eindhoven naar Oss aan te leggen vorm. Dat gebeurde in meerdere stappen waarbij het gedeelte van Nistelrode naar Paalgraven in juli 2006 als laatste deel van de A50 werd aangelegd. Op dat moment was de A50 als snelweg dan wel klaar, maar volwaardige aansluitingen bij Paalgraven en Ekkersrijt ontbraken. Verkeerslichten regelden bij beide knooppunten het verkeer. In 2010 verdwenen de verkeerslichten bij Ekkersrijt en werden alle kruispunten ongelijkvloers. Bij Paalgraven werd de aansluiting met de A59 gedeeltelijk ongelijkvloers en sinds 2012 kan het verkeer vanuit het zuiden en ’s-Hertogenbosch ongehinderd naar het noorden en andersom. Voor het verkeer vanuit ’s-Hertogenbosch naar het zuiden en omgekeerd zijn er nog steeds verkeerslichten en of dat op korte termijn zal veranderen is niet waarschijnlijk.

Van A50 naar A59 en van A58 naar A50
Tot 2003 begon de A50 bij het knooppunt Hintham bij Rosmalen. Met de aanleg van de snelweg tussen Oss en Eindhoven werden de toen A50 en N50 tussen Hintham en Paalgraven omgenummerd naar A59 en volledig omgebouwd tot snelweg. Daar verdween een stukje A50. Bij de ombouw van de gelijkvloerse naar een ongelijkvloerse aansluiting bij Ekkersrijt werd juist een stukje A58 hernoemd naar A50. In 1977 werd de snelweg A58 van Son en Breugel richting Tilburg aangelegd. Sinds de ombouw bij Ekkersrijt, worden deze drie kilometers snelweg tot de A2 bij Best tot de A50 gerekend.

Steeds meer verkeer
Tot slot kan gesteld worden dat het steeds drukker wordt op de A50. Het meeste verkeer wordt geteld bij het knooppunt Grijsoord, in 2022 waren dat 125-duizend voertuigen per dag. Maar ook bij Rooi wordt het steeds drukker. Ten tijde van de oude Veghelseweg (N265) maakten elke dag tussen de 25- en 30-duizend voertuigen van de weg gebruik. Na de openstelling van de A50 tussen Oss en Eindhoven in 2006 waren dat 46-duizend voertuigen per dag. In 2022 werden bij de af- en toerit Sint-Oedenrode al ruim 67-duizend voertuigen per dag geteld. Voor corona in 2019 waren dat elke dag zelfs 71-duizend voertuigen. Inmiddels zullen er dagelijks nog wel meer auto’s langs ons dorp rijden