Kees van Rooij: ‘We moeten durven denken als een grote stad’

Meierijstad - Meierijstad bestaat bijna vijf jaar. Na een moeizame start draait de gemeente inmiddels op volle toeren. Wij spraken burgemeester Kees van Rooij over de coronapandemie, zijn felle houding tegen criminaliteit en zijn rol als burgervader aan de ene kant en crisismanager aan de andere kant: “Een crisis brengt mensen bij elkaar.”

Door: Ties van Dooren.

Een gemeente die in staat is om de kwaliteit van onze dienstverlening op peil te houden, het voorzieningenniveau te waarborgen en tegen zo laag mogelijke kosten de samenleving van dienst te zijn. Een nieuwe gemeente die wat betreft schaal, profiel en partners meer dan voldoende toekomstbestendig en bestuurskrachtig is. Een gemeente die een sterke positie inneemt in de regio Noordoost-Brabant, waarbij Agrifood het speerpunt is.
Dat is de opgave van de gemeente Meierijstad tot 2025. Inmiddels zijn we over de helft en volgens Van Rooij zijn we goed op weg. “Er is een stevig fundament onder Meierijstad gelegd. De bovengenoemde punten hebben we waargemaakt. Er staat een toekomstbestendige gemeente, zonder dat we de identiteit van de kernen hebben verwaarloosd. Maar we mogen niet tevreden achteroverleunen.”

Ons leven wordt nog altijd gedomineerd door het coronavirus. Zijn er zaken die, met terugwerkende kracht, niet goed zijn aangepakt?
In een crisis moet je altijd met beperkte informatie besluiten nemen. Over het algemeen is dat heel goed gegaan. Achteraf kun je sommige beslissingen in twijfel trekken. Zo zijn de deuren van verzorgingshuizen op een gegeven moment dichtgegaan. Er mocht niemand meer in of uit. Ik vind dat we nooit meer mensen moeten opsluiten. Ik heb onlangs verschillende verzorgingshuizen in Meierijstad bezocht en die zijn nu veel beter voorbereid op een coronagolf. Ze hanteren veel meer het principe: ‘wat kan wel’. Wat er niet kan weet men ondertussen wel.

Zijn er ook mooie dingen voortgekomen uit de coronapandemie?
Meierijstad is keihard getroffen geweest. Er zijn ontzettend veel slachtoffers te betreuren. Je zag tegelijkertijd dat er allerlei solidariteitsacties kwamen. De samenleving heeft veel veerkracht getoond. Uiteindelijk zijn er mooie nieuwe initiatieven gerealiseerd. Als je de horeca als voorbeeld neemt. Daar zijn tal van nieuwe concepten uitgewerkt. Er is gewisseld van diner naar lunch en de openingstijden zijn aangepast. Ik denk dat dit ook na corona nieuwe kansen oplevert.

Paul Depla (burgemeester Breda) opperde in de Volkskrant het idee om Carnaval in de zomer te organiseren en om lange vakanties in de winter te houden, want ‘we zijn voorlopig nog niet verlost van corona’. Hoe kijkt u daar tegenaan?
Het is goed om verschillende toekomstscenario’s uit te werken. Er zijn drie scenario’s: Covid dooft uit, Covid wordt vergelijkbaar met griep of we hebben er nog lange tijd mee te maken. Dat je gaat kijken wat er per scenario mogelijk is, lijkt me slim. Een proefballon zoals het vieren van carnaval in de zomer vind ik op dit moment een beetje voorbarig. Al kan het in de toekomst wellicht realiteit worden. Het is afhankelijk van de ontwikkeling van het virus.

Heeft u nog hoop voor het carnavalsfeest eind februari?
Ik gun alle carnavalsliefhebbers een mooie carnaval. Als samenleving heb je af en toe een ventiel nodig om spanning kwijt te raken.Voor het weekend had ik nog hoop, maar na de laatste persconferentie denk ik dat de kans op iets van een carnavalsfeest veel kleiner is geworden. Voor de echte carnavalisten is de aanloop ernaartoe net zo belangrijk als die vijf dagen zelf. Als je kijkt naar alle belemmeringen die nu gelden worden de voorbereidingen flink in de war geschopt. Toch wordt er achter de schermen gekeken naar verschillende scenario’s. Daarbij ligt de nadruk op wat wel kan. Ik vind het verder mooi om te zien dat het verantwoordelijkheidsgevoel van alle carnavalsverenigingen zeer groot is. Dat geldt overigens voor meerdere activiteiten.

Het hele jaar stond toch weer in het teken van corona. We dachten dat we ervan af waren, maar dat bleek een misrekening. Welke lessen kunnen we trekken uit deze tijden?
Dat we eigenlijk snel ons gedrag kunnen aanpassen wanneer dat nodig is. De coronacrisis heeft laten zien dat we massaal in beweging komen als de nood echt aan de man is. We staan voor elkaar klaar en men is bereid elkaar te helpen. Ook hebben we geleerd dat vaccinatie belangrijk is en dat we altijd rekening moeten houden met verrassingen. Dat heb ik zelf in Veghel ondervonden. Op 6 januari van dit jaar startte daar de landelijke vaccinatiecampagne. Toen dachten we dat dit het begin van het einde was. Alleen dat einde duurt langer dan gedacht. Ik zou tegen iedereen willen zeggen: houd vol.

We kijken meer naar elkaar om. Er lijkt meer aandacht te zijn voor hoe het echt met iemand gaat. Zijn we meer naar elkaar toegegroeid?
Een crisis brengt mensen bij elkaar. We hebben elkaar nodig. Dat is mooi om te zien. Ik hoop dat we dat kunnen vasthouden. Soms is een luisterend oor genoeg.

Dat klinkt allemaal mooi, maar aan de andere kant lijken de tegenstellingen in de maatschappij groter dan ooit. Hoe kijkt u daar tegenaan?
We moeten de meerderheid niet uit het oog verliezen. De meeste mensen houden zich aan de regels en hebben zich laten vaccineren. Besef verder dat mensen een korter lontje kunnen hebben in deze vervelende tijd. Probeer daar begrip voor op te brengen en ga het gesprek met elkaar aan.

Van Rooij is deze maand vier jaar in dienst als burgemeester van Meierijstad. Een burgemeester wordt benoemd voor een periode van zes jaar.

Wat voor gemeente wil Meierijstad eigenlijk zijn?
Een gemeente die aan de voorkant heel dicht bij burgers blijft, die verbindingen legt en elkaar weet te vinden. Tegelijkertijd wil Meierijstad aan de achterkant groot zijn. We moeten durven denken als een stad van meer dan honderdduizend inwoners. De bestuurskracht en de toekomstbestendigheid moet van het niveau van een grote stad zijn, zonder al de ellende die een grote stad met zich meebrengt. Daar moet onze ambitie liggen. De economie in Meierijstad vraagt om een stevige overheidspartner. Dat vragen de omliggende gemeenten trouwens ook van ons. Met de opgaves die er liggen, moeten wij durven denken als een grote stad.

De fusie is dus een goed idee geweest?
Er gebeurt achter de schermen ontzettend veel. Heel veel waar de burger geen weet van heeft en dat is ook niet erg. Als je kijkt naar hoeveel er is gedaan aan sportaccommodaties, het verbeteren van de infrastructuur en plannen zoals het Omnipark Erp. Je kan de vraag stellen of de drie afzonderlijke gemeenten dit voor elkaar hadden gekregen.

Hadden de drie afzonderlijke gemeente dit voor elkaar gekregen?
Ik stel alleen de vraag.

Maar de vraag stellen, is hem beantwoorden.
Misschien wel. We zullen het nooit zeker weten. Ik weet wel dat we nu de ambtelijke kwaliteit in huis kunnen houden en binnenhalen.

Bent u de afgelopen twee jaar meer crisismanager geweest dan burgervader?
Nee, dat valt wel mee. Je mist een aantal grotere bijeenkomsten, maar die mist iedereen. Ik vul mijn functie in met de middelen die we hebben. Dus met bijvoorbeeld één-op-één telefoontjes en kleinschalige bezoeken. Je probeert toch van betekenis te zijn voor mensen en volgens mij is dat gelukt.

Als u nu zou moeten beslissen over een nieuwe termijn. Bent u dan beschikbaar?
Absoluut. Ik heb het naar mijn zin in Meierijstad en zie nog meer dan genoeg uitdagingen. Er staat een dijk van gemeente, maar we mogen niet achteroverleunen. Er liggen een hoop uitdagende opgaves voor ons. Ik denk dat ik een bijdrage kan leveren aan de ambities van Meierijstad.