Spreekuur: insectenbeten

Sint-Oedenrode - In het voorjaar en in de zomer vliegen de insecten je letterlijk om de oren. Door de warme winters worden het er ook steeds meer. Vorige maand is de processierups besproken in de column, nu willen we wat meer uitleg geven over insectenbeten, wat u er zelf aan kunt doen en wanneer u contact moet opnemen met uw huisarts.

Muggen, vlooien, wespen, dazen, horzels, bijen, mieren, teken en steekvliegen zijn insecten die bijten of steken. Ze steken om zich te verdedigen of omdat ze zich voeden met menselijk bloed. Terwijl ze steken, brengen de meeste insecten een giftige stof in uw huid. Niet de prik zelf, maar het gif veroorzaakt jeuk, pijn of een bult. Een insectenbeet kan alleen kwaad als u er allergisch voor bent, of als u in tropisch gebied bent geweest en gestoken bent door een mug die een ziekte bij zich draagt zoals malaria en het zikavirus. Dan kan u er ziek van worden. Geprikt of gebeten worden door een insect is vervelend maar de jeuk, de bult en/of pijn gaan vanzelf weer over, maar dat kan gerust enkele dagen tot een week duren. Soms kan een steek ervoor zorgen dat bijvoorbeeld uw hele hand of enkel dik wordt. Dat is een lokale reactie op de beet die bij en ene persoon wat heftiger kan zijn dan bij de ander. Ondanks dat de zwelling vrij groot en pijnlijk kan zijn, is dit geen teken van een allergie. Bij een allergische reactie krijgt u last van benauwdheid en/of huiduitslag, dikke oogleden of lippen terwijl u ergens anders gestoken bent.

Wat kunt u merken van een insectenbeet?

Een mug, vlo of mier voelt u meestal niet steken. U merkt pas dat u gestoken bent als er een bultje ontstaat dat jeukt. Een steek van een bij, steekvlieg of wesp is pijnlijk en kan een flinke bult geven. Vooral een bijensteek geeft een grote bult. De angel van de bij blijft in uw huid zitten. Een daas bijt. Hij spuit geen gif in de huid. De beet is pijnlijk en er ontstaat een bult die jeukt. Een teek blijft op de bijtplek zitten. Deze laat pas los als hij zich volgezogen heeft met bloed.

Wat kunt u zelf doen aan een insectenbeet?

Bij een bij of wesp moet u de angel uit de huid halen. Het beste is dit te doen door te schrapen over de huid met uw nagel, een bankpas of de stompe kant van een mes. Als de angel eruit is, kunt u eventueel het gif uit de huid zuigen met een gifzuiger (een soort spuit die zuigt als je hem indrukt). Daarna kunt u povidonjodium of alcohol op het wondje doen. Een teek in uw huid moet u zo snel mogelijk weghalen. U pakt de teek met een pincet of tang zo dicht mogelijk bij de huid vast, houdt deze parallel aan de huid en trek de teek er voorzichtig, zonder te draaien uit. Of gebruik een speciale tekentang. Als het kopje blijft zitten kan dat geen kwaad, dat zweert er vanzelf weer uit. Maak na het verwijderen van de teek het wondje schoon met alcohol (70%) of povidonjood oplossing.

Bij jeuk, pijn en een bult bij een steek van een insect kan een koude, natte doek helpen. Koelen met ijs of een coldpack kan zorgen voor een minder dikke bult. Heeft u veel last, neem dan 2 tabletten paracetamol.

Medicijnen bij een insectenbeet

Bij een insectenbeet zijn meestal geen medicijnen nodig of werkzaam. Bij jeuk kunt u eventueel een middel tegen jeuk gebruiken, zoals menthol strooipoeder of een crème. Deze kunt u kopen bij de drogist of apotheek. Als een steek erg pijnlijk is en helpt koelen onvoldoende, dan kan paracetamol helpen.

Mocht u een flinke zwelling of roodheid rond de steek krijgen dan kunnen tabletjes helpen. Deze zijn vooral bekend als hooikoortstabletjes en heten antihistaminica, bijvoorbeeld cetirizine , desloratadine , loratadine en cinnarizine . Ook deze kunt u zelf kopen bij de drogist of apotheek.

Als u weet dat u erg allergisch bent voor een steek van een bij of wesp: zorg dat u altijd 2 adrenalinepennen bij zich heeft (epipen). Met zo'n pen geeft u zichzelf een prik, zodra u gestoken bent. Als de prik niet genoeg werkt, kunt u zich na 5 of 10 minuten een tweede prik met de tweede pen geven. De werking van de eerste prik kan na een half uur minder worden. Ook dan kunt u zich een tweede prik geven. Als u allergisch bent voor insectenbeten kunt u 's ochtends ook uit voorzorg vast een antihistaminicum tablet innemen.

Wanneer moet u naar de huisarts met een insectenbeet?

Bel direct uw huisarts:
- als u in uw mond, tong of keel gestoken bent
- als u gestoken wordt en allergisch bent of er eerder erg ziek van bent geweest
- als u last krijgt van benauwdheid
- als u dikke oogleden of dikke lippen krijgt terwijl u ergens anders gestoken bent
- als u huiduitslag of een dikke huid krijgt op een andere plaats dan waar u gestoken bent

Neem ook contact op met uw huisarts:
- als u na de steek jeuk over uw hele lichaam krijgt
- als u in de tropen bent geweest en ziek wordt na een muggensteek
- een rode kring op de huid krijgt of je je ziek voelt na een tekenbeet

In alle andere gevallen is de pijn en zwelling behandelen door te koelen met natte koude lappen of een coldpack en de jeuk te stillen met koelzalf of menthol het advies!

U kunt deze informatie nog eens nalezen op www.thuisarts.nl.