Vocht in de benen

Sint-Oedenrode - Vocht in de voeten en benen wordt oedeem genoemd.

-Problemen met het hart, verminderde afvoer van lymfe en niet goed werkende aderen kunnen leiden tot vocht in de benen.
-Slecht werkende aderen is de meest voorkomende oorzaak van vocht in de benen.
-Bij oedeem door slechte aderen zijn zwachtelen, steunkousen en meer bewegen de belangrijkste maatregelen.
-Er zijn geen medicijnen die de werking van de aderen verbeteren of het vocht op de lange termijn uit de benen houden.

In dit column behandelen we vocht in de benen door niet goed functionerende aderen.
Slagaderen brengen het bloed van uw hart naar alle lichaamsdelen. Via aderen stroomt het bloed weer terug naar uw hart. Drie dingen die ervoor zorgen dat het bloed uit uw benen terugstroomt naar het hart zijn; de druk van de (kuit)spieren op de aderen, de spanning in de vaatwand en de kleppen in de aderen.

Als de wand van de aderen slapper wordt en de kleppen in de aderen niet meer goed sluiten, of als er schade aan een ader is ontstaan door bijvoorbeeld een trombosebeen, blijft het bloed als het ware in uw benen ‘staan’. De druk in de aderen neemt dan toe. Daardoor kan er vocht door de aderwand ‘lekken’. Er komt meer vocht in uw benen en die zwellen daardoor op. Dat heet oedeem.

Als uw aderen niet meer goed werken krijgt u geleidelijk dikkere benen. In het begin zijn het alleen de enkels die vooral ’s avonds dik zijn. Als de aderen verder verslechteren, dan blijven uw benen de hele dag dik. Dit kan in de zomer bij warm weer verergeren. Als u met een vinger in de zwelling drukt, blijft er even een ‘deukje’ in staan. U krijgt een moe, zwaar of gespannen gevoel in uw benen. Ze kunnen gaan jeuken en doen soms ook pijn. ’s Nachts krijgt u misschien kramp in uw benen. Andere mogelijke gevolgen van de slecht functionerende aderen zijn het ontstaan van spataders en ook de huid van uw enkels en onderbenen kan verkleuren van licht- tot heel donkerbruin. De huid kan gaan schilferen en er kunnen harde plekken in ontstaan die gemakkelijk beschadigd raken. Dan kan er een wond ontstaan die moeilijk dichtgaat. Dit noemen we een open been.

De behandeling van oedeem door slechte aderen bestaat uit zwachtelen van de benen, elastische kousen dragen (ook wel steunkousen genoemd), veel bewegen en als u rust, de benen omhoog te leggen.  Door het aanbrengen van zwachtels (een stevig verband) wordt van buitenaf druk gezet op het vocht en zo wordt het vocht teruggebracht in de aders, waardoor de terugstroom van het vocht naar het hart wordt verbeterd. Deze zwachtels blijven dag en nacht zitten en moeten eens per 1 tot 3 dagen verwisseld worden. Dit gebeurt door de thuiszorg of de assistente van uw huisarts totdat uw been niet meer dik is. Dan worden steunkousen aangemeten. Deze geven ook druk van buitenaf, maar zijn dunner waardoor het gemakkelijker is ze voor lange tijd te gebruiken en deze kunt u zelf aan en uit doen, eventueel met een hulpmiddel. Deze steunkousen zorgen er ook voor dat de kans op een open been zo klein mogelijk wordt. Verder is het erg belangrijk dat u zorgt dat u regelmatig loopt, oefent en beweegt, ook als u zwachtels of steunkousen aanheeft. Door uw beenspieren te gebruiken ‘pompt’ u als het ware het vocht terug naar het hart. Uw klachten, zoals moeheid in de benen, kunnen hierdoor verminderen.

We krijgen als huisarts op het spreekuur regelmatig de vraag of plastabletten een geschikte behandeling zijn voor vocht in de benen. Dit is enkel het geval als vocht in de benen veroorzaakt wordt door problemen met het hart. Als vocht in de benen wordt veroorzaakt door slecht functionerende aderen lossen de plastabletten het probleem niet op en is er dus geen reden om plastabletten voor te schrijven en te gebruiken. 

Mocht u meer informatie willen over vocht in de benen, of klachten hebben, kunt u kijken op www.thuisarts.nl of maak een afspraak op het spreekuur van uw huisarts.