Tweeluik: De tijd, en de horlogier

Sint-Oedenrode - Aflevering II: In aflevering I beschreef ik mijn eerste interview ooit, 28 jaar geleden, met klokkenmaker Willem van den Berg. Het eindigde met een oneliner van Einstein over 'toeval': "Gods manier om anoniem te blijven". "Als ik het maar vooruit geweten had, dan was ik uurwerkhersteller geworden" was ook een van Einsteins' vele uitspraken. Alweer toeval?

Door Jan Egmond

Hoe dan ook: 28 jaar na mijn eerste interview ooit sprak ik hem opnieuw. Nog steeds dezelfde, een paar rimpeltjes en filosofische trekjes rijker. Hij werkt nu in een voormalige garage, fraai omgebouwd tot atelier en op een A-locatie. "Koffie?" Als ik ja had gezegd, had ik de kans gekregen om mijn jas even uit te doen. Maar die kans kreeg ik niet.

Als Willem begint met vertellen, tegelijk passie en rust uitstralend, valt alles om hem heen stil. Als gevangen in een tijdcapsule. "De zoektocht van de mensheid naar de juiste tijd heeft twee scharnierpunten in de afgelopen vier eeuwen. Ik zie het zo; eerst waren er de sterren en zonnetijden totdat in 1656 de slinger werd uitgevonden door Christiaan Huygens waardoor er nauwkeurige klokken gebouwd konden worden en de tijd altijd ter beschikking was. Dit is een eerste scharnierpunt in de tijdmeting. Vele tijdmeters heeft die tijd voortgebracht, vele daarvan heb ik gerestaureerd. Het tweede scharnierpunt is in 1923, wanneer de natuurkundige Julius Edgar Lilienfeld de eerste werkzame transistor bouwde. Hiermee werd later de elektronische tijdmeting mogelijk gemaakt wat heeft geleid dat iedereen de juiste tijd in zijn mobieltje heeft. Helemaal gratis!
Vanaf dat moment is de tijd voor het horloge secundair geworden. Het horloge krijgt primair een andere functie. Het horloge wordt Bijouterie/trendy (massa, design) niet te duur of Haute Horlogerie (exclusief) waar vooral status, techniek, sieraad, beleving van emotie of een goed verhaal belangrijker zijn geworden dan de tijdmeting zelf."

Lees verder in DeMooiRooiKrant van komende woensdag