Het kerkdorp Nijnsel
Het kerkdorp Nijnsel Foto: Henri van Hoorn

Waar komen de namen Nijnsel en Vressel vandaan?

Historie Historie

Sint-Oedenrode - De etymologie van sommige Rooise woorden is “een drassig terrein waarin het moeilijk is de voeten geheel droog te houden. Gelukkig zijn er in dit moerassig gebied ook meer dan voldoende vaste en droge plekken”. Deze uitspraak is van Pater Wiro Heesters s.s.c.c. Hij staat aan de de basis voor veel van de verklaringen van tal van zogeheten ‘veldnamen’ in Rooi. Hij heeft veel pionierswerk en onderzoek hiernaar gedaan. Wiro Heesters was een pater van de HH harten. Hij was een pater Damiaan ofwel een Picpus-pater (genoemd naar Rue de Picpus, de straat in Parijs waar deze orde haar hoofdzetel had). Meer dan een halve eeuw geleden heeft hij de oorsprong en betekenis van veel van deze namen uitgezocht en gepubliceerd in Heemschild ,het blad van heemkundige kring ‘De Oude Vrijheid’. In deze Rooise Streek wordt ingegaan op de gehuchten en sommige andere bevolkingsconcentraties in de gemeente Sint-Oedenrode.

Nijnsel, Vressel, Villenbraken, Wolfswinkel en Zwijnsbergen
Het gehucht Neinsel, Neynsel of Neyssel is veel ouder dan de kern van Sint-Oedenrode. Wat de naam betekent is vrij duidelijk. ‘Ney’ staat simpelweg voor ‘nieuw of nieuwe’ en ‘sel’ voor woonplaats. Waarschijnlijk betekent dit dat er ook een oude(re) woonplaats moet zijn geweest. Welke dat is en waar die lag is echter onduidelijk. Misschien was dat wel in de buurt van het grafveld uit de vroege Ijzertijd dat gevonden is op de vroegere Huisakker (nu bloemenwijk). Het grafveld moet rond 500 voor christus gedateerd worden. De doden werden toen gecremeerd maar uit de teruggevonden beenderresten kan nog de conclusie getrokken worden dat de mensen toen meestal niet veel ouder werden dan 40 jaar. 

In de vroege middeleeuwen lag er bij de Dommel o.a.het ‘herengoed’ (herenboerderij omringd met een aantal boerderijtjes waar onvrije boeren, ‘horigen’, werkten) van de Heren van Neynsel. Dit Herengoed viel echter al voor 1300 uiteen. Dit gebeurde dus net in de tijd dat Rode vrijheidsrechten had gekregen en een plaats van belang begon te worden. De Heren van Neynsel vertrokken o.a. richting Den Bosch. Zo kennen we daar Jan van Neynsel die rond 1300 een steenoven in Oeteren (Deuteren) liet bouwen en Gerard van Neynsel vinden we in 1325 terug als schepen in Den Bosch en 20 jaar later stichtte de geestelijke Hendrik van Neynsel in Den Bosch een gasthuis voor 13 arme vrouwen. 

Lees Rooise Streken deze week in DeMooiRooiKrant en kom van alles te weten over de historie van Nijnsel, Eerschot, Olland, Boskant en andere delen van Rooi.