Lezing over betekenis voorpootrecht

Roois nieuws Natuur en Milieu
Het pootrecht, ook wel voorpootrecht, recht van voorpoting en plantrecht genoemd, is een eenwenoud recht dat nog steeds bestaat in de Meierij. Het voorpootrecht houdt in dat grondbezitters het recht hebben om bomen te planten, te bezitten en te rooien in de berm van de weg die grenst aan het eigen perceel. Dit oud-vaderlands recht is ontstaan in de middeleeuwen. In documenten uit de 12e en 13e eeuw wordt al gewag gemaakt van dit recht. Dit cultuurhistorische fenomeen heeft in belangrijke mate bijgedragen aan de structuur van het Meierijse landschap en is nog steeds actueel.

Op dinsdagavond 6 maart as. zal om 20.00 uur de heer Rien van de Laar uit Kasteren, als deskundige op dit terrein,in het cultureel centrum Mariëndael een inleiding houden over de historische en hedendaagse betekenis van het(voor-) pootrecht.
Het initiatief tot deze thema-avond is genomen door de Stichting Het Roois Landschap, de Heemkundige Kring De Oude Vrijheid en de Stichting Roois Cultureel Erfgoed. Deze organisaties zijn van mening dat het voor de Meierij unieke (voor-) pootrecht aandacht verdient vanwege zijn cultuurhistorische, landschappelijke en hedendaagse betekenis. Het hertogdom Brabant telde oorspronkelijk veel bossen.

Toen de bevolking groeide was er een grote behoefte aan hout als bouwmateriaal en brandstof. Op grote schaal werden bomen gekapt wat leidde tot ontbossing. De Hertog van Brabant greep in en gaf de eigenaren van de aan hem toebehorende wegen het recht om in de bermen bomen te planten. Bij iedere kap moest de poter belasting betalen, houtschat genaamd. Deze belasting is in 1795 afgeschaft. Bij de totstandkoming van ons Koninkrijk werden de gemeenten eigenaar van de openbare wegen. Vanaf 1838 werden geen voorpootrechten meer gegeven.

De historische pootrechten in het gebied van de Ruilverkaveling Sint-Oedenrode zijn in 1989 door de Landinrichtingsdienst geïnventariseerd. Alle grondeigenaren hebben toen hun rechten kunnen aangeven waarna deze rechten uiteindelijk kadastraal zijn vastgelegd. Ieder die zijn pootrechten toentertijd niet heeft gemeld, heeft zijn rechten verspeeld. De desbetreffende beplantingen zijn sinds 2005 in eigendom en beheer van de gemeente gekomen en op een kaart ingetekend.
De landschappelijke en economische betekenis van dit aloude recht is groot te noemen. Hoewel geen nieuwe rechten meer kunnen worden gegeven is het toch interessant om het maatschappelijk belang van het pootrecht die avond door een deskundige te laten belichten.

Het bijwonen van deze thema-avond is gratis.