‘Nooit concrete informatie gehad over coronarellen in Meierijstad’

Sint-Oedenrode - Voor de politie zijn het spannende en onzekere tijden. Nooit eerder werden ze geconfronteerd met zoveel geweld als tijdens de rellen in Den Bosch en Eindhoven. Willem de Louw is agent in onder andere de gemeente Meierijstad en was als ME’er aanwezig tijdens de rellen in Eindhoven.

Vlak na de rellen in Eindoven twitterde Willem de Louw het volgende: ‘Vandaag wat mij betreft een gitzwarte dag in mijn 20-jarige loopbaan. Getuige geweest van extreem geweld in de breedste zin van het woord in de richting van de stad Eindhoven en in de richting van ons. Ongekend! Ongeloof overheerst, ook nu nog veilig thuis bij mijn gezin...’. De tweet werd door heel Nederland opgepikt en ontving bijna 5000 likes. “Dat zag ik niet aankomen. Ik zat tijdens de rellen in de ME-bus als chauffeur, dus ik had een goed overzicht. Het geweld was echt extreem. Er was geen sprake meer van menselijkheid. Er werd met messen, stenen en zwaar vuurwerk gegooid. Ik heb deze mate van geweld nooit eerder gezien in de afgelopen vijftien jaar bij de ME.” De focus van de politie ligt momenteel op het opsporingsonderzoek. Ze krijgen veel steun van mensen die helpen bij het onderzoek. Er zijn al meer dan honderd verdachten opgespoord en aangehouden. De Louw blikt nog een keer terug op die bizarre zondag. “Ik had oproepdienst en toen het onrustig werd in Eindhoven kreeg ik het verzoek om als ME’er die kant op te komen. Ik woon in Meierijstad dus dan ben je er zo.”

Ben je dan niet bang?
Angst is een groot woord, maar je wist wel dat het menens was. Als ME’er hoef je niet vaak in actie te komen, maar dat was nu wel anders. Je moet je wel realiseren dat ik niet in de frontlinie stond, maar in de bus zat. Dat scheelt heel veel. De druk en de zwaarte lag vooral bij mijn collega’s in de linie. Het geweld ging alle boeken te buiten. Ik had zoiets nog nooit gezien. Overal waar je keek, ging het los. Dan denk je wel waar ben ik in godsnaam beland…

Hebben jullie het als politie en ME het opgelost?
De enige juiste oplossing is het voorkomen van zo’n situatie en dat is niet gelukt. Maar binnen de mogelijkheden die er waren, hebben we zo goed als mogelijk gehandeld. De burgemeester van Eindhoven heeft aangekondigd dat hij, samen met de partners in de driehoek, een onafhankelijk onderzoek wil laten uitvoeren om te leren van de gebeurtenissen tijdens en na afloop van de ongeregeldheden in Eindhoven op zondag 24 januari. De politie werkt actief mee aan een onderzoek. De politie is een lerende organisatie en wil graag leren van dit soort inzetten. We begrijpen dat er naar aanleiding van deze gebeurtenissen politieke vragen leven en een politiek debat plaatsvindt in de gemeenteraad. Op verzoek van de burgemeester hebben we, ten gunste van de informatievoorziening in dat debat, informatie gedeeld met de burgemeester.

In Meierijstad is er uiteindelijk, na veel maatschappelijke onrust, niks gebeurd. Waren jullie er daar op tijd bij?
In de week erna ontstaat inderdaad maatschappelijke onrust in vooral Schijndel. Ik noem dat het campingeffect. Wanneer iemand één haring in de grond slaat om een tent te beschermen tegen de wind gaat iedereen zijn tent goed vastzetten. Dat gebeurde in Schijndel ook. Eén ondernemer begon zijn winkelruit te beschermen met houten platen en vervolgens volgde de hele straat en later zelfs in Veghel. Begrijp me niet verkeerd hè, want ik heb daar alle begrip voor, maar wij hebben tot op de dag van vandaag nooit aanwijzingen gehad dat er in Schijndel of Meierijstad daadwerkelijk iets zou gaan gebeuren. Er waren meerdere oproepen via social media, met de kennis van Eindhoven en Den Bosch hebben we juist dáárop geïnvesteerd door deze informatie te veredelen. De politie heeft in Veghel, Schijndel en Sint-Oedenrode stop-gesprekken gevoerd en we zijn bij verschillende jongeren thuis geweest die berichtjes aan het delen waren. Dan ben je er dus aan de voorkant bezig. De-escaleren.

Het dichttimmeren van de winkelpanden is dus eigenlijk best voorbarig geweest?
Met de wetenschap van nu is het makkelijk praten, maar de informatie is nooit zo geweest dat er daadwerkelijk iets zou gaan gebeuren. De onrust begrijp ik echter goed. Daarom hebben we ook opgeschaald en hebben we ons duidelijk laten zien. Je wil mensen steunen door te laten zien dat je er bent en door zichtbaar aanwezig te zijn, konden we snel ingrijpen mocht het toch mis dreigen te gaan.

Toch was het die dinsdagavond, vooral in Schijndel, erg druk op straat.
Het was rond dat tijdstip nog nooit zo druk geweest in Schijndel denk ik. Veel mensen, waaronder ook veel jeugd, kwamen een kijkje nemen. Toch is het ons gelukt om echte groepsvorming te voorkomen.
We hebben wel toegestaan dat er groepsvorming ontstond met mensen die als ‘beschermer’ van het centrum van Schijndel wilden optreden, terwijl dat volgens de noodverordening niet mocht. Ik had daar alle begrip voor, dus als algemeen commandant die avond heb ik met het team besloten daar niet tegen op te treden en juist het gesprek aan te gaan. Als we dat wel hadden gedaan waren we tegenover elkaar komen te staan, terwijl we hetzelfde doel hadden.
Aan de andere kant waren de coronaregels nog steeds van kracht. Dus om 21.00 uur (start van de avondklok red.) hebben we iedereen gesommeerd om naar huis te gaan. De mensen die zich daar niet aan hielden, hebben we bekeurd. Zo kregen we beter zicht op wie er nog aanwezig waren op straat en met welk doel zij aanwezig waren. Het was op een gegeven moment niet meer te doen om onderscheid te maken, omdat het zo druk was op straat.
Uiteindelijk keerde de rust terug. Zo kwam er een einde aan een avond vol maatschappelijke onrust, terwijl er nooit concrete informatie is geweest dat het mis zou gaan in de gemeente Meierijstad. Het is allemaal ontstaan uit angst en dat begrijp ik goed. Ik voelde de angst ook. Social Media en WhatsApp-groepen helpen dan ook niet echt.

In Veghel ging rond dat jongeren zich zouden verzamelen bij het Prins Willem Alexander Sportpark.
We hebben daar zeven meldingen over gehad en zijn er zeven keer naartoe gereden. We hebben nooit iets verdachts aangetroffen. Je kan je voorstellen dat dit soort meldingen niet alleen in Veghel of Meierijstad voorkomen.

Zijn er daarna nog aanwijzingen gehad dat het uit de hand zou lopen?
Nee.

Houden mensen in Meierijstad zich een beetje aan de avondklok?
Het overgrote deel dat de straat op gaat, heeft alle papieren op orde. De mensen die zich niet aan de avondklok houden, worden zonder pardon bekeurd. Cijfers heb ik niet, maar het zijn er niet veel. Vanaf 21.00 wordt alles gecontroleerd en ik denk dat 1 op 20 in overtreding is. Ik sprak zelf onlangs een man aan die rond 22.00 uur ging pinnen. Dat is natuurlijk niet handig.

De drang naar een leuk evenementje wordt steeds groter. Hoe groot acht jij de kans dat we dit jaar nog een evenement kunnen bezoeken?
Aan mij zal het niet liggen. Ik heb een groot evenementenhart. Voor de gemeente Veghel heb ik 10 jaar de evenementen gedaan en sinds 2019 ben ik verantwoordelijk voor de evenementen in de gemeenten van het gehele basisteam. Samen met een collega van elk team bereid ik de evenementen voor in die gemeenten, dus ook voor Meierijstad. Alles is erop gericht om in de tweede helft van 2021 klaar te zijn om eventueel evenementen te organiseren. Uiteraard moet dat wel medisch verantwoord zijn.
Er ligt nu een verbod op evenementen, maar we willen voorkomen dat we straks niet klaar zijn op het moment dat het weer mag. Dat wil zeggen dat we begonnen zijn met de voorbereidingen voor onder andere Paaspop en 7thSunday/Harmony of Hardcore. We bereiden alles voor op de oude situatie, omdat we nu niet weten wat er nodig is in bijvoorbeeld september. Stel je hebt dan kleinere groepen nodig of sneltesten. Dat gaan we straks zien. Eerst moet het originele plan klaarliggen. Dan kunnen we snel schakelen en hebben we het grootste werk gedaan. Het is niet zo dat er nu verschillende draaiboeken worden gemaakt. Dat komt later als er meer zicht is op de situatie die dan geldt.

En dat is omdat het nog veel te onzeker is?
Niemand had vorig jaar gedacht dat toen Paaspop niet doorging de stekker van 7th Sunday er later ook uit zou gaan. Inmiddels zijn we een jaar verder en weten we dat 7th Sunday in mei zo goed als onhaalbaar is. Paaspop is zelfs al verplaatst naar september. Je weet niet wat het virus gaat doen. Misschien kan er eind zomer wel veel meer, maar aan de andere kant kan er een nieuwe variant van het virus komen of kunnen er andere invloeden zijn waar we nu (gelukkig) nog geen weet van hebben.

April, mei en juni komen te vroeg?
Dat denk ik wel. We kijken vooral naar de tweede helft van dit jaar. Wat er dan aangepast moet worden, is echt speculeren.

Zou het een optie zijn om bijvoorbeeld 7th Sunday en Harmony of Hardcore verdeeld over twee weekenden te houden wanneer er minder bezoekers welkom zijn?
Wellicht. Alles is denkbaar, maar het moet wel behapbaar zijn. Niet alleen voor ons, maar ook voor de organisatie en álle andere partijen zoals tentenbouwers, beveiliging en verkeersregelaars. De flexibele schil bij deze bedrijven is eraf. Veel van hen zijn iets anders gaan doen.

Welke les kunnen wij uit de coronatijd trekken?
Niets is wat het lijkt. We dachten overal de regie over te hebben, want wie had ooit gedacht dat een vleermuis in Wuhan ervoor zou zorgen dat de kermis in Eerde niet door zou gaan. Of 7th Sunday dat niet doorgaat, omdat iedereen verkouden is? We zijn kwetsbaarder dan we ons realiseren en dat heeft me wel aan het denken gezet.
Maar laten we positief eindigen. Laten we vooral kijken naar wat er straks wel kan en niet naar wat er allemaal niet kan. Binnen de mogelijkheden die er zijn, staan wij klaar om te helpen.