Rianne Eringa
Rianne Eringa Foto:

Digitalisering van de rechtspraak: advocate Rianne Eringa is er blij mee

Zakelijk Zakelijk

Sint-Oedenrode – We leven in een tijd van digitalisering. Toch gaat dat niet op alle vlakken even snel. De overheid had zich de laatste jaren als doel gesteld om de rechtspraak te digitaliseren, maar daarbij heeft het een aantal grote missers gemaakt. Verkeerd uitgepakte IT-processen hebben vele miljoenen euro’s gekost. Toch is het de laatste maanden in een stroomversnelling gekomen en daar is de Rooise advocate Rianne Eringa erg blij mee.

DeMooiRooiKrant zag van haar een foto op Instagram waarin ze haar tevredenheid uitte over de digitalisering. Daarop besloot het weekblad haar te benaderen. Vanaf haar kantoor (De Zaak) aan het Kofferen wilde ze graag reageren. 

Wat houdt de digitalisering van de rechtspraak in? 
“Inmiddels ben ik ruim acht jaar advocaat. Zelf ben ik opgegroeid met computers, en later ook internet en e-mail. Voor mij was het dan ook even omschakelen toen ik veertien jaar geleden op een advocatenkantoor ging werken. De dossiers bestonden uit bergen papieren en alle communicatie in rechtszaken verliep via de post en fax. E-mail? Zeker niet! Tot begin dit jaar bleef dit zo: mailen met de rechtbank was niet mogelijk. Alle stukken, soms stapels dik, moesten per post worden verstuurd. Dit bracht en brengt ook wel eens problemen met zich mee, je bent afhankelijk van de postbezorging. Stukken moeten op tijd en volledig worden ontvangen door de rechter. Te laat is te laat en dat kan grote gevolgen hebben, bijvoorbeeld dat jouw stukken niet worden meegenomen en het verliezen van de procedure. De wet geeft strenge regels voor het indienen van stukken en deadlines. Diezelfde wet is opgesteld in een tijd dat e-mail en internet nog niet bestonden. Ikzelf heb dan ook erg uitgekeken naar meer digitalisering in rechtszaken, dat moet toch efficiënter kunnen! Dit blijkt een hele uitdaging, maar in de afgelopen maanden is de ontwikkeling in een stroomversnelling geraakt. Er zijn, sinds dit voorjaar, twee belangrijke stappen gemaakt: het is nu mogelijk om te mailen met de rechtbanken en sommige zittingen worden via Skype gehouden.”

Wat betekent dit voor mijn praktijk?
“Zelf ben ik erg blij met de stappen die nu al zijn gemaakt. Het kantoor beschikt nog over een fax, alleen om te communiceren met de rechtbanken. Waar advocaten voorheen nog grote kasten hadden om de dossiers in op te bergen, heb ik een klein kastje met slechts enkele documenten. Ik communiceer zoveel mogelijk per mail, stukken worden ingescand en opgeslagen in het digitale dossier. Het is voor mij dan ook erg efficiënt om de stukken digitaal, bijvoorbeeld per e-mail, naar de rechtbank te kunnen zenden. Dat scheelt een hoop printen en kopiëren.”

Is de digitalisering het gevolg van Corona of is dit al eerder ingezet? 
“Een aantal jaren geleden is geprobeerd de rechtspraak te digitaliseren. Dit (dure!) project had de naam “KEI” (Kwaliteit en Innovatie rechtspraak). Ikzelf was erg enthousiast over het initiatief om de rechtspraak te digitaliseren, maar helaas is KEI vorig jaar gestrand. Erg jammer, zeker omdat er veel tijd en geld in was gestoken. Vlak voor de uitbraak van Corona is de rechtspraak gaan testen met Veilig Mailen met de rechtbanken. Dit voorjaar is de digitalisering van de rechtspraak in een stroomversnelling gekomen, waarschijnlijk (mede) door Corona. Medio maart 2020 kwam het besluit dat de rechtbanken de deuren zouden sluiten en dat zittingen niet door zouden gaan. Die week had ik een zitting gepland staan, maar ook deze zitting werd voor onbepaalde tijd uitgesteld. Een juridische procedure kost (meestal) veel tijd, voor partijen was het dan ook teleurstellend dat het nu nog langer zou duren voordat zij duidelijkheid zouden krijgen. Kort na de uitbraak van Corona zijn de rechtbanken gestart met zittingen via Skype. Tot dat moment was het ondenkbaar dat zittingen digitaal zouden verlopen.”

Komt er een tijd dat een fysieke rechtbank niet meer nodig is?
“De rechtbanken (en gerechtshoven, voor het hoger beroep) hebben het erg druk. De zittingen via Skype zijn, zo is mijn ervaring, wel efficiënt: de zittingen beginnen op tijd en lopen niet uit. Toch mis ik wel het persoonlijk contact van een fysieke zitting, waarbij iedereen elkaar in de ogen kan kijken. Het communiceren via een scherm – en dat zal voor veel thuiswerkers zo zijn – is anders dan wanneer je samen in een ruimte zit. Ook merk ik dat voor partijen minder ruimte bestaat om een regeling te bespreken. Bij een fysieke zitting worden partijen regelmatig “de gang op gestuurd” om te bespreken of ze er samen uit kunnen komen. Ook is het voor partijen belangrijk dat er geluisterd wordt naar hun kant van het verhaal en daar de tijd voor genomen wordt, zodat de beslissing niet (helemaal) als een verrassing komt. Hoewel het in enkele gevallen efficiënter kan zijn om de zittingen via Skype te laten plaatsvinden, lijkt het mij zeker niet wenselijk dat de fysieke zittingen helemaal verdwijnen.”