Afbeelding

Grip op je herfstdip

Algemeen Column

- Herfst- of winterdip veroorzaakt somberheid, concentratieproblemen en vermoeidheid
- Wordt ook wel de "winterblues" genoemd
- Het komt veel voor en vaker bij vrouwen
- Om klachten te verminderen: houd vast aan een regelmatig dag/nachtritme en beweeg voldoende en het liefst buiten voor zoveel mogelijk natuurlijk licht
- Een echte winterdepressie is ernstiger en kan behandeld worden met lichttherapie

De herfst is weer begonnen. De blaadjes vallen van de bomen en het wordt kouder. Het regent vaker en er staat soms een gure wind. Bij sommige mensen komt dit weerbeeld overeen met hun stemming. Bij de intrede van de herfst ziet 8-10% van de bevolking hun humeur verslechteren zonder dat ze daar een aanwijsbare reden voor kunnen noemen. Ook zijn ze moe, concentreren zij zich slechter en als gevolg daarvan functioneren zij minder goed. Andere verschijnselen van een herfstdip zijn een minder grote behoefte aan het ondernemen van sociale activiteiten en meer zin in (calorierijk) eten. Een eerste herfstdip ontstaat meestal tussen de 20 en 30 jaar oud. Er is een relatie tussen het somber worden in de herfstperiode en de lengte van daglicht.
Stemmingsklachten in het najaar ontstaan doordat de biologische klok ontregeld raakt doordat er minder blootstelling is aan daglicht. Naast de biologische klok speelt ook het stofje melatonine in de hersenen een rol. Dat wordt 's avonds aangemaakt en zorgt ervoor dat je in slaap valt. Wanneer de dagen korter zijn wordt bij sommige mensen meer melatonine aangemaakt waardoor zij meer vermoeid en slaperig zijn.
Om je klachten van een herfstdip te verminderen is het belangrijk dat je er met je naasten over praat en voldoende beweegt. Beweeg dan het liefst buiten en start hiermee in de ochtend om zoveel mogelijk natuurlijk licht binnen te krijgen. Bovendien activeert en motiveert bewegen. Ook is het belangrijk om je dag/nachtritme zo regelmatig mogelijk te houden en niet aan blauw licht van tv, computers en tablets voor het slapen gaan te worden blootgesteld.
De herfstdip is de milde variant van de winterdepressie. Bij 3% van de bevolking leidt deze somberheid in de herfst tot een echte depressie. Bij een winterdepressie is er minimaal 2 jaar op een rij, alleen in het najaar en de winter ten minste 2 weken lang sprake van bijna dagelijks last van 5 of meer verschijnselen van een depressie. Deze verschijnselen zijn onder andere: somberheid, verlies van plezier en interesse in (bijna) alle activiteiten, veel slapen of juist slapeloosheid, veel eten of een gebrek aan eetlust, gewichtsverandering, prikkelbaarheid, vermoeidheid en de neiging om jezelf terug te trekken. Deze klachten verstoren dan in ernstige mate uw dagelijks leven.
De behandeling van een winterdepressie kan bestaan uit lichttherapie. Dit gebeurt met een speciale lamp, waar je met de ogen open voor moet gaan zitten. Je kunt hierbij gewone activiteiten zoals lezen of tv kijken blijven doen. Dit licht is sterker dan een gewone lamp, maar minder sterk dan de zon en bevat geen UV-stralen. Deze behandeling loopt in het begin via een psycholoog en start vaak met 10 tot 15 minuten lichttherapie per dag. Mensen ervaren vaak binnen een week al effect.
Kortom, voel je dat met het korten van de dagen en het slechter worden van het weer je somber gaat voelen, moe bent of concentratieproblemen hebt? Zorg dan voor een zo regelmatig mogelijk ritme en beweeg veel, het liefst buiten in natuurlijk licht. Indien er twijfel bestaat over de ernst van uw klachten kijk dan op www.thuisarts.nl/winterdepressie of maak een afspraak bij uw huisarts op het spreekuur.