Afbeelding
Foto: Cor van Oorschot

Zeer authentiek literair concert door Marcel Worms en Marja Vuijsje

Algemeen Kunst en Cultuur

Sint-Oedenrode - De samenwerking tussen Marja Vuijsje en Marcel Worms – beiden komende uit Joodse families - ontstond naar aanleiding van het verschijnen van haar boek 'Ons kamp'. Pianist Marcel Worms stuurde als blijk van waardering een CD met werk van Joodse componisten waaronder die van Szymon Laks, wiens muziek haar tijdens het schrijven van 'Ons Kamp' vaak omgaf. Het bundelen van wederwaardigheden en feiten heeft geresulteerd in een rijk en authentiek muzikaal en literair verhaal waarvan zij ons deze ochtend deelgenoot maakten.

Symbiose tussen muziek en verhaal
Zelden heb ik meegemaakt dat verhaal en muziek zo natuurlijk en zinvol in elkaar verweven werden en elkaar completeerden. De gespeelde muziek gaf ons de tijd om het verhaal te laten bezinken. Marja Vuijsjes verhaal is zo gedoseerd en doordacht dat wat en hoe zij het vertelt ver uitstijgt boven 'de 4 mei herdenkingsemotie'.

Persoonlijk verhaal
Marja Vuijsje vertelt over hoe haar grootouders hun kinderen grootbrachten in de Joodse (arbeiders)buurten, hoe ze werkten als bakkersknecht en huisvrouw, hoe de kinderen gevormd werden door het Sociaaldemocratisch verheffingsideaal en hoe zij actief waren in de arbeidersbeweging. Haar grootouders leefden hun eigen – niet zo streng in de leer - Joodse leven. Ondanks armoede was er vrolijkheid, gezelligheid, courage, humor en hoop op vooruitgang. Vuijsje plaatst op natuurlijke toon de 'kleine' geschiedenis in de context van de 'grote' geschiedenis (het wereldtoneel). Juist deze inbedding maakt dat haar verhaal universeel en diep menselijk blijft. Dit afgezien van het grote onrecht en het drama dat ook haar familieleden overkwam in de Tweede Wereldoorlog. Schitterend hoe natuurlijk zij al verhalend de gerelateerde muziekkeuze inleidt zodat verhaal en muziek elkaar versterken en doen beklijven.

Begaafd vertolker
Gefascineerd door (Joodse) muziek uit het interbellum, plaatsen Marcel Worms en Marja Vuijsje juist deze door de Duitsers 'Entartet' verklaarde muziek centraal in hun programma; muziek die men nauwelijks meer kan horen zonder de dramatische oorlogsgeschiedenis van de joodse makers/vertolkers erbij te denken.

Marcel Worms, voor velen geen onbekende meer als muzikaal vertolker bij de literaire concerten in de Knoptoren, getuigde ook nu van grote integriteit, van inlevingsvermogen en hoogstaande vakkundigheid. Naast werken van Alexandre Tansman, Dick Kattenburg, Darius Milhaud. George Gershwin, Gerge Bassman en Szymon Laks - klassieke componisten die hun werk lieten beïnvloeden door nieuwe stijlen als de Amerikaanse jazz en de Argentijnse tango - vertolkte hij dansmuziek van Erwin Schulhoff en een indringende klaviersonate van Viktor Ullmann ( leerling van Schönberg). Met een - aan het ongelofelijke grenzende - virtuositeit bracht hij een hommage aan de komst van Remmington typmachines, een compositie van Leo Smits.

Ode aan nalatenschap
Dit literair concert, was een getuigenis van grote integriteit, mildheid en diepe mensenkennis. Een compliment aan het RKK dat ook buiten de 4mei herdenkingsperiode de gelegenheid bood ons te verdiepen in deze - min of meer Joodse – muziek gerelateerd aan 'Ons Kamp'; een schitterend boek door Marja Vuijsje zelf omschreven als een 'min of meer Joodse geschiedenis'.

Mattie De Schepper

Afbeelding
Afbeelding