Bijzondere bomen in Rooi

Sint-Oedenrode ligt in een boomrijke omgeving. Tussen al deze verschillende bomen bevinden zich bijzondere exemplaren. Dit kunnen zeldzame soorten zijn, bijzondere snoeivormen of bomen die op zichzelf heel opvallend zijn of karakteristiek voor deze omgeving. Als die bijzondere bomen meer dan 80 jaar oud zijn kunnen ze onder voorwaarden worden opgenomen in de landelijke lijst van monumentale bomen. Stichting Het Roois Landschap is bezig met een inventarisatie van bijzondere bomen in Rooi en wil u in deze serie kennis laten maken met enkele daarvan.

De Zomereik (Quercus robur)
De Zomereik is de meest algemene boom in ons land. In de oorspronkelijke wouden was het de beeldbepalende soort. Het is ook de boomsoort die in onze streken het dikste en het oudste kan worden. Doordat ze hier al zo lang en zo vaak voorkomen zijn er veel dieren- en plantensoorten van afhankelijk. Er kunnen wel 800 diersoorten leven op de Zomereik, bovendien veel soorten zwammen, mossen en korstmossen. Alles van de eik is bruikbaar voor de mens, vandaar dat deze boom in alle tijden belangrijk is geweest. Eikenhout werd gebruikt als brandhout en timmerhout, de eikels en bladeren als veevoer en de gemalen schors werd eeuwenlang gebruikt voor het looien van leer.
Eiken leveren het duurzaamste en hardste inlandse hout op. Het is dan ook heel belangrijk geweest voor de bouw van de Nederlandse steden en schepen. Nog maar enkele tientallen jaren geleden waren de Nederlandse woonkamers grotendeels gevuld met eiken meubels. Ook in de religie speelden eiken vanouds een belangrijke rol. De grootste woudreuzen werden Heilige Eiken, die in enkele gevallen na de komst van het Christendom aan Maria werden gewijd. In Oirschot staat ook nu nog de kapel van de Heilige Eik. In de 19^e eeuw veranderde er iets in de Nederlandse bossen. Er was nog steeds veel behoefte aan hout, maar men begon de voorkeur te geven aan boomsoorten die er geen honderden jaren over deden om bruikbaar hout op te leveren. Vanaf toen werd vooral veel naaldhout geplant.
Langs wegen en paden bleef de Zomereik echter een belangrijke boomsoort. In Rooi zijn langs de wegen in de hogere gebieden nog steeds fraaie beplantingen van Zomereik te vinden zoals langs de Lieshoutseweg, Schijndelseweg en Ollandseweg. De doorgaande wegen in lagere en natte gebieden zoals de Boskantseweg, Liempdseweg en Boxtelseweg werden juist beplant met wilgen en populieren. Ook in de parken staan volop Zomereiken, waarbij vooral de enorme exemplaren bij kasteel Henkenshage opvallen.

De Zomereiken aan de Ollandseweg
Langs een groot deel van de Ollandseweg staan Zomereiken. Deze zijn gedeeltelijk nog uit de 19^e eeuw, maar al diverse keren zijn er oude exemplaren vervangen, zodat er bomen van veel verschillende leeftijden staan. Met name hebben ze veel geleden van de aanleg van de fietspaden rond 1980. Daarbij zijn de wortels zwaar beschadigd geraakt en hebben veel eiken uiteindelijk het loodje gelegd.
Ook tijdens hevige gevechten rond de bevrijding in september 1944 hadden veel van de eiken al grote schade opgelopen. Een deel van de Ollandseweg met nog een gave beplanting van oude Zomereiken is vanaf het einde van de bebouwde kom van Sint-Oedenrode tot aan de straat Rijsingen. Diverse exemplaren zijn hier van monumentale waarde.
In deze omgeving staat ook de monumentale Zomereik van de foto. Deze staat in de tuin van Ollandseweg 123. Toen deze woning enkele jaren geleden werd herbouwd heeft de eigenaar ervoor gezorgd dat er geen graafwerkzaamheden zijn verricht in de omgeving van de stam. Eiken zijn hier namelijk heel gevoelig voor en kunnen dan plotseling afsterven. Deze boom staat er echter nog steeds prachtig bij. Bij het opmeten in 2015 was de omtrek op 1,30 hoogte 3,20 meter. De hoogte was toen 25 meter. Het vermoeden bestaat dat de boom rond 1880 geplant is.

Heeft u meer informatie over deze boom of wilt u meer weten over Stichting Het Roois Landschap? Mail rooislandschap@gmail.com Tekst en Foto: Henri van Weert, Stichting Het Roois Landschap.