Toon Heijms
Toon Heijms

Lullen als Brugman, en nu ook lezen en schrijven

Algemeen

Sint-Oedenrode - Van 4 tot 10 september is het weer Week van de alfabetisering. Omdat maar liefst één op de zes à zeven mensen in Meierijstad laaggeletterd is, heeft de gemeente de aanpak daarvan hoog op de agenda staan. Iedereen in Rooi die ook maar iets met dat onderwerp heeft, herinnert zich ongetwijfeld Toon Heijms, de Rooienaar die vorig jaar werd verkozen tot Brabantse Taalheld.

"Ik kan lullen als Brugman, en was meester in het verbergen dat ik niet kon lezen en schrijven." De goedlachse fietsenmaker heeft inmiddels veel mensen laten zien welke wereld er voor je open gaat, als je over je schaamte heen stapt en er werk van maakt. De helft van zijn leven heeft hij ervoor gevochten om zijn 'handicap' voor iedereen verborgen te houden. Tot hij al improviserend 'voorlas' uit een kinderboek en zijn oudste zoontje plotseling zei "Maar pap, dat stáát er helemaal niet".

De schaamte voorbij
"Vanaf dat moment besefte ik dat ik er echt niet meer omheen kon. Ik ging op cursus, maar dat werkte niet voor mij. Dat was voornamelijk voor anderstaligen en daar was ik als 'gewone' Nederlander meer assistent-docent dan leerling. Ik liet het er maar bij zitten, tot ik een jaar of zes geleden besloot om mij niet langer te schamen voor mijn laaggeletterdheid, maar er eerlijk voor uit te komen. Ik gaf mij toen op voor een cursus Nederlands die beter bij mij paste." "Wat heeft bij jou de knop omgedraaid?" vraagt Nienke van Geesbergen, sociaal cultureel werker bij Welzijn de Meijerij, die ook bij het interview betrokken is. Toon denkt even na. "Ik weet het niet. Op een gegeven moment was het gewoon genoeg, denk ik. Er is veel schaamte onder mensen met een taalachterstand, ook vanuit vroeger toen iedereen dacht dat je dan heel dom was, of zelfs geestelijk beperkt. Mijn ouders konden prima lezen en schrijven, vonden dat zelfs leuk. En ik zelf inmiddels ook! Ik ben dyslectisch, maar dat woord kenden ze vroeger niet eens. In andere dingen ben ik juist weer heel goed. 'Wat Toon niet maken kan, gaat naar de vuilnisman' zeg ik altijd." "Iedereen heeft talenten" vult Nienke hem aan.

Lees woensdag verder in DeMooiRooiKrant