Jan van der Heyden op zijn favoriete stek
Jan van der Heyden op zijn favoriete stek

Portretschilder in woorden: Jan H.F. van der Heyden

Algemeen

Hij viert in stilte een jubileum. In precies één jaar tijd interviewde hij op de kop af 50 Rooienaren. Hij maakte van hen mooie, lezenswaardige, paginagrote portretten voor deze krant. Veel Rooienaren lezen zijn verhalen wekelijks met veel plezier en interesse. Maar wie is hij, de maker van die portretten?

Door Elli de Rijk

Jan van der Heyden (70) wil zelf liever niet geportretteerd worden, 'want in de rubriek komen alleen mensen aan bod die iets bijzonders doen. En ik doe gewoon mijn werk.' Na wat aandringen laat hij weten: 'Nou vooruit dan, een klein artikel'.

Jan en zijn echtgenote Wenny Vonken ontvangen me allerhartelijkst in hun appartement aan het Sluisplein. Hoewel Jan gewend is zelf de vragen te stellen, blijkt ook het vertellen hem makkelijk af te gaan. 'Ik word niet vaak geïnterviewd, behalve toen mijn boek 'Werk in Uitvoering' verscheen (2005). Toen kwam er wel wat publiciteit los.' Hij laat me enkele krantenknipsels zien. De koppen boven de interviews liegen er niet om: 'De helft van alle ambtenaren in Nederland kan weg', 'Politici zijn egocentrische populisten'. En zo komt het gesprek al meteen op Jans werkzame leven. 'In dit boek ben ik nogal kritisch over de politiek. Maar mijn kritiek is goed onderbouwd. Ik heb de politiek jarenlang vanuit drie verschillende functies op de voet gevolgd, ook achter de schermen kunnen kijken.' Jan was politiek redacteur bij het Eindhovens Dagblad ('ik was een nieuwsjager, waarschijnlijk een etter van een journalist'). Later werkte hij als hoofd communicatie, bij de provincie Noord-Brabant en bij het IPO (Inter Provinciaal Overleg) in Den Haag. Ik vraag hem waarom er een polsstokhoogspringer op de kaft staat. Het gesprek krijgt meteen een andere wending. Ingetogen zegt hij: 'Dat is de lat die ik altijd hoog leg voor mezelf, in mijn werk. Ik heb een hoog verantwoordelijkheidsgevoel, plichtsbesef, ben gedreven. Die lat legde ik als leidinggevende ook anderen op. Ik verwachtte dezelfde bevlogenheid. Een fout die ik heel lang, te lang, gemaakt heb.' Jan kijkt tijdens het praten vaak naar buiten, naar de Dommel. Zijn ogen gaan glinsteren als het uitzicht ter sprake komt. 'We vielen twee jaar geleden voor dit appartement vanwege het uitzicht op de Dommel, de Hambrug en het groen. We willen hier niet meer weg. En we zijn gehecht geraakt aan de Rooienaren, aan de warmte en de vriendelijkheid in dit dorp.'

Er ligt nog een boek van zijn hand op tafel, met de zware titel: 'Liefde overwint de dood'. Het gaat over zijn burn-out, de tol die hij moest betalen omdat hij de lat zo hoog legde. Openhartig deelt hij zijn ervaringen. 'Anderhalf jaar lang ben ik zwaar ziek geweest, ik had stemmingswisselingen, depressies en hallucinaties. Ik ben er weer bovenop gekomen dankzij medicijnen, praten, maar met name door de steun en de liefde van mijn echtgenote Wenny. Ik zat in de tunnel, dacht dat ik doodging. Zij heeft me gered.' De burn-out was het dieptepunt in zijn leven. En tegelijkertijd heeft hij er veel van geleerd. 'Ik heb er een andere levensstijl aan over gehouden. Ben milder geworden, kan beter relativeren. Ik denk dat ik er een beter mens door geworden ben.' Hij vertrouwt me toe: 'Het hoogtepunt in mijn leven is dat ik Wenny ben tegengekomen, dat klinkt misschien raar, maar het is gewoon zo.'

De burn-out op zijn 59e luidde het einde van zijn werkzame leven in. Dochters Eva (42) en Karlijn (38) waren destijds al uitgevlogen. En toen Wenny kort daarna ook stopte bij IBM waar ze werkte als systems engineer, 'begon er iets te knagen'. Het stel wilde terug naar Brabant, niet naar Jans geboortegrond Eindhoven maar naar een dorp in de buurt. Het werd Sint-Oedenrode.

Vorig jaar liep Jan de MooiRooiKrant binnen om zijn diensten aan te bieden. 'Toen kreeg ik de mogelijkheid aangeboden om deze portretinterviews te maken. Geweldig!' Peinzend zegt hij: 'De journalistiek trekt me nog altijd het meest. Achteraf gezien had ik misschien gewoon altijd journalist moeten blijven. Deze interviews zijn voor mij het neusje van de zalm. Portretten schilderen in woorden. Het geeft veel voldoening. Ik ben geïnteresseerd in het binnenste van de mens, in het hart. Dat wil ik naar boven halen. Ik zeg altijd tegen de mensen die ik interview: 'ik ga een heel mooi portret van je maken.''

Jan vraagt altijd naar iemands bucketlist, ik vraag naar de zijne. 'Ik hoef niets meer te doen of mee te maken, ik ben rondom gelukkig. Tevreden ook, en dankbaar dat ik zonder zorgen en angsten in de wereld kan staan.' Hoe lang kunnen we nog genieten van zijn portretten? Energiek klinkt het: 'Nog heel lang, zolang als ik mooie mensen blijf ontmoeten. En die zijn er veel in het dorp.'


Jan van der Heyden