WeetWeerWatWeetje: Wat is het hoogste punt van de aarde?

Sint-Oedenrode – Wat is het hoogste punt op de aarde?. Iedereen zal die vraag beantwoorden met “De Mount Everest” met 8848 meter hoogte op de grens van Nepal en China. Maar is dat wel zo? Nee, we gaan hier niet een complottheorie opbouwen, maar dat de Mount Everest het dak van de wereld is geworden is wel een gevolg van afspraken die zijn gemaakt. Er zijn namelijk meerdere toppen op de aarde die aan de kwalificatie hoogste berg kunnen voldoen, afhankelijk van de manier waarop gemeten wordt.

De bekendste en meest gebruikte wijze om de hoogte van een punt op aarde te meten is de hoogte boven het zeeniveau. Met die meetmethode is de Mount Everest de hoogste berg ter wereld. Door simpelweg het waterniveau van de zee of een oceaan te nemen en dat nul te noemen, kan men de hoogte van elk punt op aarde in kaart brengen.

Vanaf het middelpunt van de aarde
Dat de aarde een bol is, is een misverstandje. De omtrek van de aarde over de evenaar bedraagt 40.074,640 kilometer. Daarmee is de afstand van een punt op de evenaar 6.378, 077 km naar het middelpunt van de aarde. De noord- en de zuidpool liggen echter op ‘maar’ 6355 kilometer van het middelpunt van de aarde, dat is zo’n 23 km minder. In het geval we het middelpunt van de aarde als beginpunt van onze meting nemen, is de Chimborazo (6263 m), een uitgedoofde vulkaan in de Andes, 200 km ten zuiden van de evenaar de hoogste berg op aarde. De top van deze berg ligt namelijk op 6384 kilometer van het middelpunt van de aarde en is daarmee 2 kilometer hoger dan de Everest, die zich tevreden moet stellen met een afstand van 6382 km.

Vanaf de voet van de berg
Als we kijken naar het hoogteverschil van de voet van de berg naar de top, dan moeten de beide vorige reuzen hun meerdere erkennen in de Mauna Kea op Hawaï (4.205 m). Vanaf de zeebodem gemeten heeft deze slapende vulkaan een hoogte van 10.203 meter en is daarmee op zijn manier de hoogste berg op aarde. Als laatst in het rijtje hoogste bergen hebben we nog de Kilimanjaro (5895 m) in Afrika (Tanzania). Deze berg steekt in zijn eentje zo’n 4.500 meter boven de omringende hoogvlaktes uit en is daarmee de hoogste vrijstaande berg in de wereld.

Het zeeniveau is niet overal hetzelfde
Ook over de hoogte boven zeeniveau kunnen nog wel wat weddenschappen worden afgesloten. Dat komt omdat het zeeniveau niet overal even hoog is, dat klinkt ongeloofwaardig, maar is wel waar. Ons NAP is het peil van het gemiddelde hoogwater in het IJ toen dat nog een open verbinding met de zee had, verhoogd met één meter. Op die hoogte moesten Amsterdamse huizen tenminste worden gebouwd om bij een storm droog te blijven. In België, waar ze bijna per definitie niets met ‘Ollanders’ te maken willen hebben, gingen ze in 1840 uit van het gemiddeld zeeniveau bij laagwater te Nieuwpoort. Doordat de Belgen uitgaan van laagwater en de Nederlanders van hoogwater ligt het Belgische Peil 2,33 meter lager dan het NAP. In Frankrijk gaan ze op hun beurt weer uit van het gemiddelde zeeniveau bij Marseille en dat is dan weer zo’n 26 centimeter lager dan het NAP. Het Nederlandse NAP wordt ook in Duitsland gebruikt, Zwitserland gebruikt daarentegen het Franse peil. Dat leverde bij de bouw van een brug over de Rijn tussen Duitsland en Zwitserland bij de stad Laufenburg een foutje op. Nee, de ontwerpers waren wel degelijk op de hoogte van de verschillende meetmethoden in beide landen. Alleen hadden ze bij de Zwitserse hoogte 26 cm op moeten tellen om in Duitsland op de juiste hoogte aan te sluiten. Daarvoor in de plaats werd het verschil van 26 cm in mindering gebracht. Toen bouwers in Duitsland de brug op het wegennet aan wilden sluiten, bleek de weg 52 cm hoger te liggen dan de brug, … ‘Foutje bedankt’