Open boek van een veelbewogen leven: Marinus Kerkhof

Het veelbewogen leven van Nijnselnaar Marinus Kerkhof (90) is letterlijk en figuurlijk een open boek. Hij legde gedurende vier jaar, van 2007 tot 2011, zijn hele 'hebben en houwen' vast in een document dat hij als titel 'Mijn biografie' meegaf. Daarin beschrijft hij minutieus, bijna van dag tot dag, in de allerkleinste details, zijn hele leven. Vanaf 1925, zijn geboorte, tot aan 2011. Het is ruim tweehonderd pagina's dik en rijk geïllustreerd met talrijke foto's, kaarten, tekeningen en ander 'bewijsmateriaal.' Alles staat erin, tot in cijfers achter de komma. Ook zijn inkomsten als boer, als makelaar, taxateur, projectontwikkelaar, belegger. Maar ook zijn privéleven met Tonny, zijn enkele weken geleden overleden echtgenote, zijn 'geesteszieke' vader, zijn voor zijn ogen doodgereden zoontje van bijna zes en zijn overleden broer en zus.

Door Jan H.F. van der Heyden

'Ik heb het voor het nageslacht vastgelegd, niet om het uit te geven,' antwoordt hij op mijn vraag 'waarom'? En waarom zo 'open en bloot'? Marinus: 'ik heb geen geheimen. Wat 't is, is 't en wat 't niet is, is 't niet. Als ik het maar half doe, ga je suggesties krijgen die niet juist zijn. Alles wat erin staat klopt. Ik heb het mensen laten nakijken en gevraagd: "zeg 't me alstublieft als er iets niet klopt."
Waarom is het gedenkschrift niet uitgegeven? 'Mijn nichtjes zeiden: "Ze weten alles door dat boek. Ik heb toen gezegd: 'ik ga geen verhaal zitten vertellen. Het is mijn kijk op het leven.'

Het is de kijk op het leven van een intelligente boerenzoon die op zijn zeventiende noodgedwongen de leiding van het bedrijf (melkveehouderij, akkerbouw, varkens, pluimvee en schapen) nam, maar ook de kijk van de makelaar, de taxateur van agrarisch roerend en onroerend goed, de projectontwikkelaar, de belegger, de man die 35 jaar geleden samen met zijn zoon Maarten in Son een mega-pluimveebedrijf 'Kehapro' stichtte voor 200.000 legkippen op batterijen. Een investering die mogelijk werd door een aantrekkelijk financieel contract met voederleverancier UTD, onderdeel van Unilever.

Marinus Kerkhof is het elfde kind uit een gezin van dertien, dat zijn vader geestesziek zag worden. In zijn memoires schrijft hij onder het tussenkopje 'noodlottig ongeval':
"Aan de gezellige sfeer in ons gezin kwam abrupt een einde door het noodlottige ongeval van mijn vijf jaar oudere broer Johan. Samen met zijn broer was hij vee aan het laden voor vervoer naar het slachthuis in Nijnsel. Rijdende met twee paarden voor de wagen, op zes meter afstand van de provinciale weg Nijnsel-Son, werd hij door een buschauffeur dood gereden. Het was op 28 januari 1941, 's-morgens om 06.00 uur. Een buschauffeur die achter het stuur van zijn bus in slaap was gevallen schrok wakker en bemerkte dat hij zes meter buiten de weg rijdende twee paarden en mijn broer overreed. Aanvankelijk reageerde mijn vader hier vrij normaal op, maar na drie maanden was hij er zo overstuur en negatief van geworden, geestesziek noemde men dit, dat er bijna niet meer met hem te praten viel. Geleidelijk aan oefende hij de leiding van de boerderij en van zijn gezin niet meer uit. Iedereen kreeg van hem de schuld van het ongeval. Hij werd negatief en lastig en uiteindelijk viel er niet meer met hem te praten. Hij verliet zijn werkzaamheden en de leiding over het gezin en werd treurende, lastig en negatief. Dit heeft hij lang volgehouden. Hij werd op latere leeftijd gelukkig wel kalmer, maar heeft dit uiteindelijk niet meer kunnen verwerken. Hij is negatief gebleven tot het einde van zijn leven op 5 november 1968.' Deze situatie van zijn vader betekende dat Marinus vanaf zijn zeventiende, samen met zijn moeder, de leiding over het boerenbedrijf van dertig hectaren heeft gehad.

Marinus doorliep van 1938 tot 1942 de driejarige Landbouwschool en volgde in de avonduren de Mulo. Op 9 juni 1953 trouwt hij met Tonny van de Ven uit Aarle-Rixtel. Twee jaar later krijgen zij hun eerste kindje Johny. Daarover schrijft hij: "Helaas sloeg op 23 mei 1961 het noodlot toe. Ons zoontje Johny was betrokken bij een verkeersongeval. Op weg naar zijn vader kwam hij bij het oversteken van de Sonseweg, na het doorlaten van dertien passerende auto's die hij vooraf had gezien, onder een bestelauto. Deze had met grote snelheid de vorige voorziene auto's ingehaald en Johny werd meters weggeslingerd. Ik zag het gebeuren en heb hem nog opgeraapt voordat de chauffeur, na stilstand, uit de wagen was. Ik kon alleen maar zijn overlijden constateren . . . . . een niet te bevatten ervaring . . . . Nadat een arts de dood had geconstateerd, hebben we hem thuis opgebaard. Daarna hebben we hem nog drie dagen, tot de trieste uitvaart , thuis mogen houden. Zulk een verlies is niet te begrijpen en blijft U bij, vooral als je het ziet gebeuren en het met grotere achtzaamheid voorkomen had kunnen worden. Het laat U nooit meer los . . . doch U moet en zult . . . . ermee moeten leven."
Het tweede zoontje van Marinus en Tonny, Maarten, wordt in 1958 geboren. En dan, een jaar na het overlijden van Johny wordt in 1962 een 'tweede' John geboren. Marinus en Tonny zijn in het gelukkige bezit van vijf kleinkinderen.

Als Marinus na een zware hernia in 1966 het boerenbedrijf niet meer geheel kan 'bestieren' besluit hij de melkveehouderij af te stoten. Hij volgt met succes de NCB-taxatiecursus en stapt voor een deel over naar het taxeren. In 1972 richt hij Makelaarskantoor M.A. Kerkhof aan Villenbraken 18 te Sint-Oedenrode op en houdt zich bezig met o.m. onteigeningszaken, assurantiebemiddeling en hypotheken. Dat gaat zo goed dat hij enkele jaren daarna een bijkantoor in Deurne opricht.
Twee jaar later, het is dan 1974, sticht hij Projectontwikkelingsbureau Kerkhof B.V. op. Hij realiseert in de wijde omtrek grote woningbouwprojecten. In Sint-Oedenrode o.m. aan de Koninginnelaan, Oranje Nassaulaan en Zwembadweg. In zijn document geeft hij inzage van de bouw- en kooprijzen.
Weer drie jaar later, in 1977, stampt hij B.V. Exploitatiemaatschappij Kerkhof uit de grond. Het is een beheersmaatschappij voor de exploitatie van agrarische bedrijven en tevens adviesbureau voor onroerende goederen en bemiddeling daarin plus het verstrekken van bedrijfseconomische adviezen.
In 1979 wordt hij beëdigd als grondverwerver voor Rijkswaterstaat en lid van twee Commissies voor het taxeren van gemeentelijk onroerend goed. Hij heeft dan ervaring als landbouwer, veehouder, makelaar en taxateur, beleggingservaringen voor eigen exploitatie op het gebied van landbouwgrond, woningbouwgrond, woningbouwprijzen, bedrijfsterreinen en bouwprijzen.
Op 1 januari 1979 draagt hij de bemiddeling van woningen over aan zijn medewerkers Van den Berg en Van Kuringe en gaat zelf door met de agrarische afdeling, taxaties van onroerend goed en projectontwikkeling.
Als in 1991 het legpluimveebedrijf 'Kehapro' (Kerkhof handel en productiebedrijven) KEKEKE Ke KE voor Kna vijf succesvolle jaren minder floreert vanwege uitgebroken pluimveeziekten, stoten vader en zoon het af. Marinus wijdt er in zijn biografie twee volle pagina's aan met allerlei ingewikkelde berekeningen.
Waarom zulk een financiële openheid?
'Open en bloot. Ik ben eerlijk. Het is mooi of niet mooi. Het is mijn mentaliteit. Het geeft een beeld van mijn zaken doen. Ik heb er bedragen in genoemd, omdat de mensen in die tijd niet wisten waar we het geld vandaan haalden. En toen het wat minder ging, dacht iedereen dat we failliet waren. We hebben op dat legpluimveebedrijf niet verdiend. We hebben er de prijs voor teruggekregen, méér ook niet.'
In 1993 draagt Marinus, zoals hij het zelf omschrijft, zijn makelaarskantoor over aan de Nederlandse Heide Maatschappij. Een jaar later ontvangt hij uit handen van toenmalig burgemeester Piet Schriek de gouden eremedaille verbonden aan de Orde van Oranje Nassau. Hij gaat het dan ook wat rustiger aan doen, gaat meer jagen, tennissen en biljarten, wordt lid van het Sint Jorisgilde, maar kan toch niet voorkomen dat hij in 2008 een spoedeisende en zware hartoperatie moet ondergaan.

'Ik wil niet dat ze aan het eind van mijn leven met mij gaan tobberen. Dan maak ik er zelf een eind aan.'

Twee jaar geleden is hij samen met zijn Tonny vanuit Villenbraken 18 naar Odendael verhuisd. Tonny leed aan de ziekte van Alzheimer en Marinus kon toen nog een appartement betrekken om zijn echtgenote zelf te verzorgen. Enkele maanden geleden, op 22 juni, is Tonny op 94-jarige leeftijd overleden. 'Ja, het is vrij snel gegaan,' zegt hij met een duidelijke brok in de keel en strakke mondhoeken.
'Ik kan hier redelijk goed zijn in Odendael,' zegt hij 'en ik ben ook al 90.' Marinus is nog kwiek en clever, rijdt auto, maakt hele fietstochten, biljart. Hij is trots op zijn twee zonen Maarten en John, die het met hun eigen bedrijven 'goed voor mekaar hebben.' Marinus: 'Ik ben een gelukkig mens, tevreden. Heb veel meegemaakt, maar ook genoten. Ik hoef niet te klagen. Heb een schone leeftijd.'

Nog wensen die vervuld moeten worden?
'Jazeker", zegt hij bewust en resoluut, 'ik wil niet dat ze aan het eind van mijn leven met mij gaan tobberen. Dan maak ik er zelf een eind aan. Dat heb ik met de dokter besproken en ligt schriftelijk vast. Dan gaat Marinus vertrekken.'
Naar de hemel, vraag ik. En wederom is hij resoluut en vastberaden: 'Als ik daar naar toe zou kunnen, naar Tonny en mijn zoontje, zou ik direct gaan.' En weer ontstaan die brok in de keel en de strakke mondhoeken.